Anglia, Wielka Brytania i Zjednoczone Królestwo
2018-09-21 | Autor: KaJ | Baza wiedzy
Wielka Brytania, a dokładnie Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, to państwo, które w Polsce jest doskonale znane. Mieszka tam przecież wielu naszych rodaków, cenimy brytyjską sztukę czy emocjonujemy się meczami Manchesteru United i Liverpoolu. Mimo tego wiele osób może mieć problem, by poprawnie zdefiniować sytuację geopolityczną tego kraju. Jaka nazwa jest prawidłowa? Która flaga jest właściwa? Czym się różni Brytyjczyk od Anglika albo Szkota? Skoro to jedno państwo, to dlaczego nie mają wspólnej ligi i reprezentacji w piłce nożnej? W tym artykule znajdą Państwo odpowiedzi na te pytania.
Podstawowe informacje – nazwa, położenie
Wielka Brytania, Wyspy Brytyjskie, Zjednoczone Królestwo - te nazwy odnoszą się do różnych obszarów geograficznych i politycznych, łatwo je pomylić. Warto więc je wyjaśnić.
- Wyspy Brytyjskie to archipelag wysp na Atlantyku, w którego skład wchodzą takie wyspy jak Wielka Brytania, Irlandia oraz kilka mniejszych wysp.
- Nazwa państwa, o którym jest mowa w tym artykule to Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (The United Kingdom of Great Britain and NorthernIreland). To unitarne państwo, które tworzy Anglia, Walia, Szkocja oraz Irlandia Północna. Trzy pierwsze wymienione kraje położone są na wyspie Wielka Brytania, natomiast Irlandia Północna leży w północnej części wyspy Irlandia. Jako całość często nazywane są po prostu Zjednoczonym Królestwem (United Kingdom, skrót UK), jednak nazwa Great Britain (Wielka Brytania) odnosi się wyłącznie do Anglii, Szkocji i Walii (bez Irlandii Północnej). W języku polskim natomiast poprawną krótką nazwą państwa jest „Wielka Brytania” zgodnie z ustaleniami Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej. KSNG przyjęło także wariantową krótką nazwę tego państwa jako "Zjednoczone Królestwo".
Na pytanie czemu każdy Anglik jest Brytyjczykiem, ale nie każdy Brytyjczyk jest Anglikiem odpowiedź jest więc prosta - Brytyjczyk odnosi się do każdego mieszkańca UK, Anglik, Szkot czy Walijczyk to członek konkretnego narodu, podmiotu tworzącego Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.
Wzór dla Unii Europejskiej
Strukturę Zjednoczonego Królestwa można porównać do Unii Europejskiej, która jednak powstała znacznie później. Jest to więc wspólnota państw, które co prawda mają wspólną walutę, język, monarchę, ale inne zwyczaje, tradycje i historię. Szkoci znani są przecież jako skąpcy, a ich znakiem charakterystycznym są spódnice w kratę. Anglia to ojczyzna Sherlocka Holmesa, Szekspira i futbolu, Walijczycy świetnie za to grają w rugby, a na tym niedużym przecież terytorium znajduje się blisko 400 zamków. Najgorszy PR w świecie z krajów Zjednoczonego Królestwa ma Irlandia Północna, która kojarzy się z wieloletnim konfliktem na tle religijnym, ale to przecież państwo, w którym jest mnóstwo urokliwych miejsc. Poza tym w Irlandii Północnej powstał słynny Titanic.
Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej jest jednym z najbardziej znaczących państw, zarówno jeśli chodzi o gospodarkę, sztukę, wojsko, naukę czy sport. Wzorce, które rodzą się na Wyspach Brytyjskich są powielane praktycznie na wszystkich kontynentach. Było to pierwsze w pełni zindustrializowane państwo oraz najpotężniejsze mocarstwo na świecie w XIX i na początku XX wieku. Obecnie UK jest monarchią parlamentarną z rządem odpowiedzialnym przed parlamentem. Parlament Westminsterski zajmuje się większością spraw politycznych, ale każdy z krajów, poza Anglią, posiada własne organy rządowe, zajmujące się sprawami lokalnymi. Obecnym monarchą brytyjskim jest królowa Elżbieta II, która zasiadła na tronie w 1952 roku. Jej funkcje są głównie ceremonialne i reprezentatywne, a rzeczywiste rządy spoczywają w rękach premiera.
Razem, ale osobno
Mieszkańcy poszczególnych krajów wspólnoty podkreślają swoją odrębność w różny sposób. Każdy z członków UK ma swoją stolicę (Londyn, Cardiff, Edynburg oraz Belfast) oraz własne flagi narodowe. Wspólna flaga to Union Flag, która powstała w 1603 roku, kiedy to doszło do zjednoczenia Anglii i Szkocji. Jedni i drudzy nie zamierzali używać flagi nielubianego sąsiada, dlatego połączono je. W 1801 roku do Unii dołączyła Irlandia, więc dodano do niej krzyż św. Patryka. A co z akcentem walijskim? Walia była już wtedy częścią Królestwa Anglii, dlatego też na Union Flag nie uświadczymy charakterystycznego smoka.
Jedną z najlepszych szans do tego, by zamanifestować swój lokalny patriotyzm są święta państwowe. Wiele z nich jest oczywiście wspólnych dla całego kraju, jak Urodziny królowej Elżbiety II czy Nowy Rok, ale w tym przypadku chodzi o huczne obchody Dnia św. Jerzego (St. George’s Day) w Anglii, Dnia św. Dawida (St. David’s Day) we Walii, Dnia św. Patryka (St. Patrick’s Day) w Irlandii Północnej oraz Dnia św. Andrzeja (St. Andrew’s Day) w Szkocji.
Okazją do podkreślenia swojego przywiązania do barw narodowych są oczywiście zawody sportowe, zwłaszcza że sport odgrywa ważną rolę w życiu mieszkańców Wysp Brytyjskich. Postronne osoby mogą jednak być nieco skonfundowane patrząc na rozgrywki międzynarodowe w hokeju, futbolu, koszykówce czy na igrzyska olimpijskie. W niektórych występuje bowiem wspólna kadra Zjednoczonego Królestwa, a w innych mamy Szkocję, czy Anglię. Każdą sytuację trzeba potraktować indywidualnie, np. ze względu na historyczne zasługi UK posiada aż cztery związki uznawane przez FIFA. W związku z tym każdy z nich prowadzi swoje rozgrywki ligowe. Także w rugby Szkoci czy Walijczycy grają osobno, ale już w hokeja czy w koszykówce razem. Tak samo jest w przypadku olimpiady, bowiem dla Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego Zjednoczone Królestwo było i jest jednym krajem. W klasyfikacji medalowej uświadczymy więc Wielką Brytanię. Warto dodać, że wspólną drużynę Brytyjczycy wystawiają także na polu muzycznym, konkretnie na konkurs Eurowizji.
Tak więc wygląda sytuacja w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Trudno jednak przypuszczać, że używana w Polsce nazwa potoczna „Wielka Brytania” zostanie zastąpiona oficjalnym terminem. Lata przyzwyczajeń.
Podstawowe informacje – nazwa, położenie
Wielka Brytania, Wyspy Brytyjskie, Zjednoczone Królestwo - te nazwy odnoszą się do różnych obszarów geograficznych i politycznych, łatwo je pomylić. Warto więc je wyjaśnić.
- Wyspy Brytyjskie to archipelag wysp na Atlantyku, w którego skład wchodzą takie wyspy jak Wielka Brytania, Irlandia oraz kilka mniejszych wysp.
- Nazwa państwa, o którym jest mowa w tym artykule to Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (The United Kingdom of Great Britain and NorthernIreland). To unitarne państwo, które tworzy Anglia, Walia, Szkocja oraz Irlandia Północna. Trzy pierwsze wymienione kraje położone są na wyspie Wielka Brytania, natomiast Irlandia Północna leży w północnej części wyspy Irlandia. Jako całość często nazywane są po prostu Zjednoczonym Królestwem (United Kingdom, skrót UK), jednak nazwa Great Britain (Wielka Brytania) odnosi się wyłącznie do Anglii, Szkocji i Walii (bez Irlandii Północnej). W języku polskim natomiast poprawną krótką nazwą państwa jest „Wielka Brytania” zgodnie z ustaleniami Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej. KSNG przyjęło także wariantową krótką nazwę tego państwa jako "Zjednoczone Królestwo".
Na pytanie czemu każdy Anglik jest Brytyjczykiem, ale nie każdy Brytyjczyk jest Anglikiem odpowiedź jest więc prosta - Brytyjczyk odnosi się do każdego mieszkańca UK, Anglik, Szkot czy Walijczyk to członek konkretnego narodu, podmiotu tworzącego Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.
Wzór dla Unii Europejskiej
Strukturę Zjednoczonego Królestwa można porównać do Unii Europejskiej, która jednak powstała znacznie później. Jest to więc wspólnota państw, które co prawda mają wspólną walutę, język, monarchę, ale inne zwyczaje, tradycje i historię. Szkoci znani są przecież jako skąpcy, a ich znakiem charakterystycznym są spódnice w kratę. Anglia to ojczyzna Sherlocka Holmesa, Szekspira i futbolu, Walijczycy świetnie za to grają w rugby, a na tym niedużym przecież terytorium znajduje się blisko 400 zamków. Najgorszy PR w świecie z krajów Zjednoczonego Królestwa ma Irlandia Północna, która kojarzy się z wieloletnim konfliktem na tle religijnym, ale to przecież państwo, w którym jest mnóstwo urokliwych miejsc. Poza tym w Irlandii Północnej powstał słynny Titanic.
Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej jest jednym z najbardziej znaczących państw, zarówno jeśli chodzi o gospodarkę, sztukę, wojsko, naukę czy sport. Wzorce, które rodzą się na Wyspach Brytyjskich są powielane praktycznie na wszystkich kontynentach. Było to pierwsze w pełni zindustrializowane państwo oraz najpotężniejsze mocarstwo na świecie w XIX i na początku XX wieku. Obecnie UK jest monarchią parlamentarną z rządem odpowiedzialnym przed parlamentem. Parlament Westminsterski zajmuje się większością spraw politycznych, ale każdy z krajów, poza Anglią, posiada własne organy rządowe, zajmujące się sprawami lokalnymi. Obecnym monarchą brytyjskim jest królowa Elżbieta II, która zasiadła na tronie w 1952 roku. Jej funkcje są głównie ceremonialne i reprezentatywne, a rzeczywiste rządy spoczywają w rękach premiera.
Razem, ale osobno
Mieszkańcy poszczególnych krajów wspólnoty podkreślają swoją odrębność w różny sposób. Każdy z członków UK ma swoją stolicę (Londyn, Cardiff, Edynburg oraz Belfast) oraz własne flagi narodowe. Wspólna flaga to Union Flag, która powstała w 1603 roku, kiedy to doszło do zjednoczenia Anglii i Szkocji. Jedni i drudzy nie zamierzali używać flagi nielubianego sąsiada, dlatego połączono je. W 1801 roku do Unii dołączyła Irlandia, więc dodano do niej krzyż św. Patryka. A co z akcentem walijskim? Walia była już wtedy częścią Królestwa Anglii, dlatego też na Union Flag nie uświadczymy charakterystycznego smoka.
Jedną z najlepszych szans do tego, by zamanifestować swój lokalny patriotyzm są święta państwowe. Wiele z nich jest oczywiście wspólnych dla całego kraju, jak Urodziny królowej Elżbiety II czy Nowy Rok, ale w tym przypadku chodzi o huczne obchody Dnia św. Jerzego (St. George’s Day) w Anglii, Dnia św. Dawida (St. David’s Day) we Walii, Dnia św. Patryka (St. Patrick’s Day) w Irlandii Północnej oraz Dnia św. Andrzeja (St. Andrew’s Day) w Szkocji.
Okazją do podkreślenia swojego przywiązania do barw narodowych są oczywiście zawody sportowe, zwłaszcza że sport odgrywa ważną rolę w życiu mieszkańców Wysp Brytyjskich. Postronne osoby mogą jednak być nieco skonfundowane patrząc na rozgrywki międzynarodowe w hokeju, futbolu, koszykówce czy na igrzyska olimpijskie. W niektórych występuje bowiem wspólna kadra Zjednoczonego Królestwa, a w innych mamy Szkocję, czy Anglię. Każdą sytuację trzeba potraktować indywidualnie, np. ze względu na historyczne zasługi UK posiada aż cztery związki uznawane przez FIFA. W związku z tym każdy z nich prowadzi swoje rozgrywki ligowe. Także w rugby Szkoci czy Walijczycy grają osobno, ale już w hokeja czy w koszykówce razem. Tak samo jest w przypadku olimpiady, bowiem dla Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego Zjednoczone Królestwo było i jest jednym krajem. W klasyfikacji medalowej uświadczymy więc Wielką Brytanię. Warto dodać, że wspólną drużynę Brytyjczycy wystawiają także na polu muzycznym, konkretnie na konkurs Eurowizji.
Tak więc wygląda sytuacja w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Trudno jednak przypuszczać, że używana w Polsce nazwa potoczna „Wielka Brytania” zostanie zastąpiona oficjalnym terminem. Lata przyzwyczajeń.