Wtorek

Wtorek będzie za 3 dni, 24 grudnia 2024 r.

Polska nazwa dnia wywodzi się od staropolskiego słowa „wtóry”, czyli „drugi”. Według normy ISO-8601 wtorek jest drugim dniem tygodnia. Te ustalenia obowiązują w większości państw na świecie i funkcjonują w powszechnym kalendarzu . Słowo „wtóry” znajdziemy we wszystkich językach słowiańskich: np. po czesku jest to „úterý”, rosyjsku „вторник” („wtornik”), serbsku i chorwacku „utorak”.

Pochodzenie nazw dni tygodnia generalnie można podzielić na te, które odnoszą się do kolejności po niedzieli i tych, które poświęcone są poszczególnym bogom. Wywodzi się to jeszcze z czasów pogańskich, gdzie siedem planet/bogów przypisanych zostało do konkretnych dni. Wtorkiem opiekował się Mars, jeden z głównych bogów w mitologii rzymskiej. W większości języków o łacińskim pochodzeniu wtorek można przetłumaczyć więc jako „dzień Marsa". Przykładem jest tu hiszpańskie „martes”, włoskie „martedì” czy francuskie „mardi”.

W innych językach występują natomiast różne nazwy, ale ich etymologia jest taka sama. Grecy, ludy germańskie czy nordyckie podmieniły po prostu rzymskiego boga na swojego. I tak w Grecji jest to „Τρίτη” na cześć boga Aresa, z kolei w języku duńskim, norweskim („tirsdag”), szwedzkim („tisdag”) i angielskim („Tuesday”) wtorkiem opiekował się Tyr. To bóg wojny, a także honoru, prawa, i sprawiedliwości. Zwany był „jednorękim", ponieważ stracił rękę podczas próby poskromienia wilka Fenrira. Jego inne imiona to Tiu, Tiw, Ziu lub Tîwaz.

W świecie azjatyckim wtorek oznacza „dzień ognia”, jest to nawiązanie do symboliki planety Mars, której przypisywano ten żywioł. Przykłady takiej etymologii znajdziemy w języku japońskim ”火曜”(„ka youbi”) i koreańskim „화요일”(„hwa yo il”).

Kolejne dni

Ciekawostki

W wielu krajach, m. in. Hiszpania, Włochy, Portugalia, Brazylia, wtorek jest ostatnim dniem karnawału i odpowiednikiem naszego tłustego czwartku. Są to ostatnie chwile zabawy i objadania się przed rozpoczęciem wielkiego postu, dlatego organizowane są wtedy uliczne zabawy i festiwale, powszechnie nazywane Mardi Gras. Najsłynniejszy jest bez wątpienia brazylijski karnawał w Rio de Janeiro, ale w innych miejscach również odbywają się ciekawe imprezy, m. in. w Wenecji, Nowym Orleanie czy Sydney. Niektóre państwa mają swoje lokalne obyczaje związane z jedzeniem. W Hiszpanii karnawałowy wtorek to „día de la tortilla" („Dzień Tortilli”). Z kolei na portugalskiej wyspie Madera ludzie w ramach „Terça-feira Gorda” zajadają się pączkami. W Wielkiej Brytanii, Australii i Stanach Zjednoczonych „Shrove Tuesday” znany jest też pod nazwą „Pancake Tuesday" („Naleśnikowy Wtorek”). W Szwecji oraz innych krajach północnej Europy królują semle, czyli ciastka z bułki pszennej wypełnione słodkim nadzieniem.

Stany Zjednoczone wybrały wtorek jako dzień wyborów. Wybory federalne odbywają się po pierwszym poniedziałku w listopadzie. Tradycja ta pochodzi jeszcze z XIX wieku, kiedy spełnienie obywatelskiego obowiązku wymagało większej ilości czasu niż obecnie. Wtorek był więc optymalnym terminem, ponieważ ludzie nie musieli opuszczać swoich domów już w niedzielę, by udać się na miejsce głosowania.

O tym, jak produkty Microsoftu zdominowały rynek komputerowy wie chyba każdy. Zaskoczeniem może być jednak fakt, że aktualizacje do popularnych programów wydawane są zawsze w drugi wtorek każdego miesiąca. Powstał nawet specjalny termin Patch Tuesday. Branża gier komputerowych także uważa wtorek za ważny dzień. To właśnie wtedy w Stanach Zjednoczonych, odbywają się premiery najgłośniejszych tytułów, co często przypisuje się kampanii marketingowej Sonic the Hedgehog 2 „Sonic 2s day" z 1992 roku.

W świecie greckim wtorek uważany jest za dzień pechowy. 13 kwietnia 1204 roku nastąpił upadek Konstantynopola, poza tym jest zdominowany przez boga wojny Aresa. To samo dotyczy krajów hiszpańskojęzycznych.

Karty z wtorkowej historii

- 3 maja 1791 roku Sejm Polski uchwalił Konstytucję 3 maja. Była to pierwsza w Europie i druga na świecie (po konstytucji amerykańskiej z 1787 roku) nowoczesna, spisana konstytucja.

- 5 listopada 1985 roku w Zabrzu miała miejsce pierwsza w Polsce udana transplantacja serca. Jej wykonawcą był prof. Zbigniew Religa.