Do najbliższych obchodów Ostatków w Norwegii zostało 101 dni, czyli 3 miesiące i 11 dni.
W 2025 roku obchody Ostatków w Norwegii przypadają na okres od 2 marca (niedziela) do 4 marca (wtorek).
Fastelavn oznacza w Norwegii oraz innych krajach skandynawskich ostatnie trzy dni karnawału. Tak zwane Ostatki to Ostatkowa Niedziela (Fastelavnssøndag), Niebieski Poniedziałek (Blåmandag) oraz Tłusty Wtorek (Feittirsdag).
Nordyckie słowo „Fastelavn” pochodzi z dolnoniemieckiego „vastelavent”, co oznacza „wieczór przed Wielkim Postem ”. Choć tradycja Ostatków wywodzi się z chrześcijaństwa, to nigdy nie było to święto religijne. Wręcz przeciwnie, Kościół przez wiele lat chciał zabronić zabaw, jednak tradycja ta przekazywana z pokolenie na pokolenie przetrwała.
Tradycje Fastelavn w Norwegii
Ostatkowa rózga
Jedną z najbardziej charakterystycznych tradycji Ostatków w Norwegii jest tzw. Fastelavnsriset, czyli ostatkowa rózga. Przygotowuję się ją z brzozowych gałązek, drzewo to symbolizuje płodność. Dawniej rózgą uderzano zwierzęta, kobiety i pola. Nie służyło to jednak do wymierzania kary, ten rytuał miał wpłynąć na urodzajne zbiory, czy sprawić, że bezpłodne kobiety zajdą w ciążę. Biczowanie rózgą w pewnym stopniu nawiązuje też do męczeństwa Jezusa. Dziś ten nieco brutalny zwyczaj został przekłuty w pomoc charytatywną, Norweskie Stowarzyszenie Zdrowia Kobiet przygotowuje i sprzedaje rózgi ozdabiane kolorowymi piórami, a dochód trafia do najbardziej potrzebujących.
Bale karnawałowe
Inne tradycje związane z ostatkami to oczywiście bale karnawałowe. Tradycja zabaw kostiumowych przywędrowała do Norwegii w połowie XIX wieku z Francji. Studenci ze Skandynawii zafascynowani paryskim karnawałem, po powrocie do domu zaczęli wprowadzać zaobserwowane zwyczaje do swojego kraju. Od 1863 roku organizuje się coroczne bale karnawałowe zgodne z tradycją karnawałową, z maskami, kostiumami i procesjami. Także dzieci uczestniczą w podobnych zabawach, przypominających Haloween – najmłodsi przebierają się w kostiumy, chodzą od domu do domu, śpiewając i zbierając smakołyki.
Ostatki w Norwegii
Ostatkowa Niedziela
Ostatkowa Niedziela przypada 49 dni przed pierwszym dniem Wielkanocy, czyli w okresie od 1 lutego do 7 marca (w latach przestępnych od 2 lutego do 7 marca). Ten dzień oznacza dla Norwegów po prostu beztroską zabawę i obżarstwo. To ostatnie mimo wszystko ograniczono, na co wskazuje alternatywna nazwa „Słoninowa Niedziela‟ (Fleskesøndag). Nawiązuje to do tradycji, zgodnie z którą w każdym kącie salonu należało zjeść aż dziewięć posiłków, m. in. słoninę, różne rodzaj mięs, zupy czy kluski.
Dziś podstawowym przysmakiem Ostatków są słodkie bułeczki przecięte na pół i wypełnione kremem lub dżemem, nazywane fastelavnsboller. Każdy szanujący się Norweg powinien zjeść ich kilka. Tłustą Niedzielą jest więc również odpowiednikiem polskiego Tłustego Czwartku.
Niebieski Poniedziałek
Po niedzielnym obżarstwie należało nieco odpocząć, stąd Niebieski Poniedziałek (blåmandag). W ten dzień Norwedzy jedli więc skromnie, najczęściej niesmaczne potrawy, by lepiej docenić nadchodzący Tłusty Wtorek. Sama nazwa Niebieski Poniedziałek pochodzi jednak z tradycji kościelnej, bowiem w średniowieczu księża zaczynali post właśnie w ten dzień, a ołtarz nakrywano niebieskimi szatami. Dziś termin używany jest często jako określenie złego samopoczucia po ciężkiej niedzielnej imprezie, kiedy dokuczają kac i wyrzuty sumienia. Co ciekawe, najbardziej depresyjny dzień w roku nosi właśnie nazwę Blue Monday.
Nie wszyscy jednak w Norwegii traktują przedostatni dzień Ostatków jako okazję do odpoczynku, wyciszenia i refleksji. Funkcjonuje bowiem również określenie fleskemandag, czyli Boczkowy Poniedziałek. Niektrzy mieszkańcy kraju Wikingów traktują go więc jako kolejny dzień jedzenia bez ograniczeń smacznych, tłustych i niezdrowych potraw.
Tłusty wtorek
Jak na ostatni dzień karnawału przystało, jest to okazja do szalonej zabawy, gdzie nie brakuje alkoholu i tłustych potraw- mięsa, kasz, słoniny. We wtorek spożywa się więc dużą ilość tłustych potraw, by przed postem najeść się do syta i opróżnić szafki z niepotrzebnych produktów.
Jeden z dawnych zwyczajów nakazuje, by zjeść siedem potraw (stąd alternatywna nazwa dzień siedmiu posiłków), ostatnim najczęściej była kanapka. Jeszcze inna nazwa to kvitetirsdag (Biały Wtorek), co nawiązuje do dań przygotowanych z mąki i mleka.