Black Friday (pol. Czarny Piątek) to nieformalna nazwa piątku następującego po
Święcie Dziękczynienia w Stanach Zjednoczonych, które obchodzone jest w czwarty czwartek listopada. Dzień po Święcie Dziękczynienia jest uważany za początek świątecznego sezonu zakupowego w Stanach Zjednoczonych od 1952 roku. Termin "Black Friday” stał się powszechnie używany dopiero w ostatnich dziesięcioleciach.
Wiele sklepów oferuje mocno promowane wyprzedaże w Czarny Piątek i jest otwieranych bardzo wcześnie, na przykład o północy, lub może nawet rozpocząć sprzedaż w którymś momencie w Święto Dziękczynienia. Czarny piątek nie jest oficjalnym świętem, ale Kalifornia i niektóre inne stany obchodzą „Dzień po Święcie Dziękczynienia” jako święto dla pracowników władz stanowych. Czasami jest obchodzony zamiast innego święta federalnego, takiego jak Dzień Kolumba. Wielu pracowników i szkół niebędących sprzedawcami detalicznymi ma wolne zarówno w Święto Dziękczynienia, jak i w kolejny piątek. W połączeniu z kolejnym zwykłym weekendem sprawia to, że weekend w Czarny piątek jest weekendem czterodniowym. Uważa się, że dodatkowe dni wolne zwiększają liczbę potencjalnych klientów.
Black Friday jest rutynowo najbardziej ruchliwym dniem zakupowym w Stanach Zjednoczonych od 2005 roku.
Pochodzenie określenia "Black Friday" Najwcześniejsze znane użycie terminu „Black Friday” w odniesieniu do dnia po Święcie Dziękczynienia pojawiło się w czasopiśmie Factory Management and Maintenance w listopadzie 1951 r. i ponownie w 1952 r. W tym miejscu odnosiło się do praktyki pracowników dzwoniących, że są chorzy następnego dnia po Święcie Dziękczynienia, żeby mieć czterodniowy weekend. Wydaje się jednak, że to zastosowanie nie przyjęło się. Mniej więcej w tym samym czasie policja w Filadelfii i Rochester zaczęła używać terminów „Czarny piątek” i „Czarna sobota” opisać tłumy i korki towarzyszące rozpoczęciu świątecznego sezonu zakupowego. W 1961 roku miasto i kupcy Filadelfii próbowali polepszyć warunki, a ekspert ds. Public relations zalecił zmianę nazwy dni na "Big Friday" (Duży Piątek) i "Big Saturday" (Duża Sobota), ale te terminy zostały szybko zapomniane.
Używanie wyrażenia "Black Friday" rozprzestrzeniało się powoli. W The New York Times po raz pierwszy pojawiło się 29 listopada 1975 r., ale nadal odnosiło się to najbardziej ruchliwego dnia w roku na zakupy i ruch uliczny" w Filadelfii. Chociaż wkrótce stało się ono bardziej rozpowszechnione, The Philadelphia Inquirer poinformował w 1985 r., że detaliści w Cincinnati i Los Angeles wciąż nie znają tego terminu.
Gdy na początku lat osiemdziesiątych XX wieku zwrot ten zwracał uwagę całego kraju, kupcy sprzeciwiający się używaniu szyderczego terminu odnoszącego się do jednego z najważniejszych dni zakupów w roku zasugerowali alternatywne wyjaśnienie terminu "Czarny Piątek". Sprzedawcy detaliczni tradycyjnie ponosili straty finansowe przez większość rok (od stycznia do listopada) i osiągali zyski dopiero w okresie świątecznym, rozpoczynającym się w dzień po Święcie Dziękczynienia. Kiedy było to odnotowywane w zapisach finansowych, niegdyś powszechne praktyki księgowe polegały na przedstawieniu kwot ujemnych czerwonym atramentem, a kwot dodatnich czarnym atramentem . Zgodnie z tą teorią Czarny piątek to początek okresu, w którym sprzedawcy detaliczni nie byliby już „na minusie”. Najwcześniejsze znane opublikowane odniesienie do tego wyjaśnienia pojawia się w The Philadelphia Inquirer z 28 listopada 1981 roku.
Black Friday na świecie Po wielkich sukcesach sprzedażowych w USA marketingowcy z innych krajów z mniejszymi lub większymi sukcesami przenieśli to określenie i organizują wielkie promocje w dniu po amerykańskim Święcie Dziękczynienia w krajach na całym świecie. W Polsce coraz częściej używa się określeń typu Black Weekend, Black Week czy nawet Black Weeks aby promować różnego rodzaju promocje w dłuższym okresie niż tylko w ten wyjątkowy piątek.