Obchody Dnia Wolnego Oprogramowania były 23 dni temu.
W 2024 roku obchody Dnia Wolnego Oprogramowania przypadły na 21 września (sobota).
Wolne oprogramowanie to zwrot, o którym nie myślimy na co dzień, chociaż korzystamy z niego prawdopodobnie nawet w tej chwili. Swoje święto obchodzi w 3 sobotę września. Dlaczego jest tak ważne i co ma wspólnego z prawami człowieka?
Wolne oprogramowanie zaczęło się od drukarki
Mówiąc o wolnym oprogramowaniu, nie mówimy tutaj o programach, które są powolne. Wolne oprogramowanie to aplikacje, które mogą być uruchamiane, kopiowane, rozpowszechniane, analizowane oraz zmieniane i poprawiane przez użytkowników. Żeby było to możliwe, użytkownicy muszą mieć dostęp do kodu źródłowego oprogramowania. Większość znanych programów ma swoją wersję w wolnym oprogramowaniu. Nie wszystkie wolne programy są bezpłatne (język angielski wprowadza tutaj zamieszanie, ponieważ słowo „free” oznacza zarówno wolne, jak i bezpłatne).
Historia tego rodzaju aplikacji jest nierozerwalnie powiązana z historią komputerów i płatnych programów. Wszystko zaczęło się w latach 80. od Richarda Stallmana. Młody inżynier z MIT (najlepszej politechniki w USA) miał problem ze swoją drukarką. Wiedział jak ją naprawić, jednak nie było to możliwe, ponieważ nie miał dostępu do kodu źródłowego sprzętu. Właśnie to było początkiem walki Stallmana z zamkniętym oprogramowaniem. Tak powstał ruch Wolnego Oprogramowania.
Warto wyjaśnić, że nie chodzi tutaj o pirackie wersje programów, jakie można ściągnąć z torrentów. Przykłady wolnego oprogramowania to tak znane aplikacje jak Firefox, Android, GIMP, Inkspace, LibreOffice, czy Linux. Wikipedia jest tworzona na serwerach bazujących na wolnym oprogramowaniu. Z takich programów korzysta też … polskie Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji.
Samo święto powstało w 2004 z inicjatywy Software Freedom International. Akcja ma na celu propagowanie otwartego oprogramowania, ale też podkreślanie jego roli. A jaka jest jego rola?
Chociaż dla wielu wolne oprogramowanie to tylko sposób na oszczędność, to w wielu miejscach na świecie jest ono niezbędne dla propagowania praw człowieka. Czy tego chcemy, czy nie, technologia jest teraz nieodłącznym elementem naszego życia. Potrzebujemy jej do pracy, edukacji, komunikacji, dostępu do sztuki, rozrywki, ale też coraz częściej np. do udziału w wyborach. Otwarte oprogramowanie pozwala „zajrzeć pod maskę” programu, dzięki czemu możemy np. sprawdzić, czy dane oprogramowanie nas nie szpieguje i nie udostępnia naszych informacji. Takie programy pozwalają nam też na dodawanie własnych informacji, dzięki czemu przyszłe pokolenia będą miały dostęp do osiągnięć swoich przodków. Kto by pomyślał, że dostęp do wolnego oprogramowania stanie się jednym z praw człowieka?