Międzynarodowy Dzień Romów 2023

Międzynarodowy Dzień Romów upamiętnia I Światowy Kongres Romów, który odbył się 8 kwietnia 1971 roku w Oprington, niedaleko Londynu. Celem Kongresu była manifestacja obecności ludności romskiej na arenie międzynarodowej.

Zjednoczenie Romów w jeden naród stało się inspiracją oraz zachętą do wzmożonych działań na rzecz obrony praw obywatelskich mniejszości romskiej. W czasie Kongresu została utworzona I Światowa Rada Romów oraz powstał hymn i flaga narodu romskiego. Międzynarodowy Dzień Romów został ustanowiony na IV Kongresie Międzynarodowego Związku Romów w Jadwisinie, koło Serocka w 1990 roku. Obchody święta zrzeszają nie tylko Romów ale także miłośników kultury romskiej i wspierane są przez międzynarodowe organizacje romskie, Radę Europy, Organizację Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie oraz Komisję Europejską. W tym dniu organizowane są wydarzenia promujące kulturę romską, zwyczaje i tradycje.

Obchody są okazją do zwrócenia uwagi społeczeństwa na problemy, które wciąż dotykają Romów. Pomimo, że prowadzone są działania integrujące oraz upowszechniające wiedzę dotyczącą kultury i tradycji romskiej, to nadal istnieją silnie zakorzenione stereotypy i uprzedzenia, przez które mur nienawiści wciąż dzieli narody. W Polsce nadal pojawiają się akty dyskryminacji oraz agresji wobec ludności romskiej. W niektórych częściach kraju izolacja Romów zaczyna się od dzieciństwa i okresu szkolnego. Na przykład w szkołach tworzone są klasy przeznaczone jedynie dla dzieci romskich, istnieją oddzielne wejścia dla tej narodowości oraz zdarzają się przypadki umieszczania zdrowych dzieci w szkołach specjalnych. Często jedyną przyczyną przyznawania orzeczenia o niepełnosprawności intelektualnej jest mniejszy zasób słów języka polskiego wynikający z odmienności kulturowej.

Według nieoficjalnych danych w Polsce żyje około 30 tysięcy Romów podzielonych na cztery grupy: Polska Roma, zamieszkała w Polsce od XV wieku, Bergitka Roma (Romowie górscy), grupa zamieszkująca południową część polski, Lowarzy i Kełderasze. Do najliczniejszej grupy w Polsce należy Polska Roma, podzielona na dwa regionalne odłamy: Sasytka Roma i Chaładytka Roma (Romowie „rosyjscy” i Romowie „niemieccy”).