Wielka Sobota 2025

Do najbliższych obchodów Wielkiej Soboty zostało 186 dni, czyli 6 miesięcy i 4 dni.

W 2025 roku Wielka Sobota przypada na 19 kwietnia (sobota).

Wielka Sobota jest przedostatnim dniem Wielkiego Tygodnia i trzecim dniem Triduum Paschalnego. Wielka Sobota obchodzona jest przez wschodni i zachodni kościół i jest dniem ciszy, refleksji oraz oczekiwania na zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Święto jest w Kościele katolickim dniem maryjnym, bowiem tylko matka Jezusa wytrwała w czekaniu na Zbawiciela. Od wczesnych godzin rannych wierni adorują Najświętszy Sakrament w Grobie Pańskim. Tradycyjnie przy Grobie Pańskim czuwają ministranci, harcerze, a niekiedy również strażacy.

Po obrzędach związanych ze złożeniem Jezusa do grobu wspomina się jego zstąpienie do otchłani. Według starożytnych tekstów Chrystus „budzi" ze snu śmierci do nowego życia Adama i Ewę, którzy wraz z całym rodzajem ludzkim przebywali w Szeolu.


Święcenie Pokarmów

Do tradycji Wielkiej Soboty należy święcenie pokarmów wielkanocnych, które posiadają swoją symbolikę: chleba - na pamiątkę tego, którym Jezus nakarmił tłumy na pustyni; mięsa - na pamiątkę baranka paschalnego, którego spożywał Jezus podczas uczty paschalnej z uczniami w Wieczerniku oraz jajek, które symbolizują nowe życie. Polacy wkładają do koszyczka również takie produkty jak sól (jako symbol oczyszczenia), babkę wielkanocną (reprezentuje obfitość), masło (dobrobyt), chrzan (symbol męki Jezusa Chrystusa, a także siły), miód, pieprz, czekoladowe zajączki. Tradycyjnie używa się wiklinowego koszyka, udekorowanego białą haftowaną serwetką i gałązkami bukszpanu.

Zwyczaj święcenia pokarmów to tradycja, która sięga jeszcze czasów pogańskich. Dawni Słowianie, podobnie jak wiele innych plemion na świecie, wraz z nadejściem wiosny składali żywność w ofierze Bogom. Celem było uczczenie odradzającego się życia i prośba o obfite plony w nadchodzących miesiącach. W czasach chrześcijańskich zwyczaj ten powiązany już był ze świętami wielkanocnymi. Nie od razu jednak gromadzono pokarmy w kościołach, początkowo jedzenie układano na stołach, a kapłani odwiedzali domostwa, dwory szlacheckie i święcili baranka, jajka czy masło. Około XIX wieku Polacy zaczęli przynosić w Wielką Sobotę koszyczki do kościołów, wyjątkiem jest tutaj Śląsk, gdzie tradycja ta zadomowiła się dopiero na przełomie lat 70. i 80. XX wieku. Dziś święconka to jeden z najpopularniejszych symboli Wielkanocy.

Po poświęceniu pokarmów koszyczek należy zanieść do domu, gdzie musi poczekać do uroczystego śniadania w Niedzielę Wielkanocną. Zgodnie z tradycją należy zjeść wszystkie produkty, ponieważ przynosi to szczęście.


Post Paschalny

Kościół katolicki powraca do praktykowania postu paschalnego. W Wielką Sobotę wierni zachęcani są do zachowania postu paschalnego, w czasie którego nie spożywa się pokarmów mięsnych. Najstarsze świadectwa o poście w Wielki Piątek i Wielką Sobotę sięgają II wieku. Był to post pełny, w trakcie którego nie spożywano żadnego pokarmu.

Po zapadnięciu zmroku odprawiana jest msza Wigilii Paschalnej, nawiązująca do Niedzieli Wielkanocnej. Wielki Piątek i Wielka Sobota to jedyne dni w roku, kiedy Kościół nie sprawuje Mszy św. W Wielką Sobotę także nie rozdaje się Eucharystii. Komunia zanoszona jest jedynie umierającym jako wiatyk.

U chrześcijan wyznania prawosławnego tradycyjne poświęcone pokarmy to słodki chleb, w tradycji rosyjskiej nazywany Кулич lub пасха. Słodki „chleb" jest tradycyjną potrawą również na Białorusi, Ukrainie, Węgrzech, Czechach, Grecji, Turcji i Armenii.