Wielkanoc 2024

Obchody Wielkanocy były 27 dni temu.

W 2024 roku obchody Wielkanocy przypadły na 31 marca (niedziela).

Wielkanoc jest najstarszym i najważniejszym świętem chrześcijańskim upamiętniającym zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Obchodzona jest przez Kościoły chrześcijańskie wyznające Nicejskie Credo. Niedziela Zmartwychwstania jest z nich najbardziej uroczystym dniem w roku, która rozpoczyna się po zachodzie słońca. Wielkanoc jest również ostatnim dniem Triduum Paschalnego, liczonego według kalendarza żydowskiego od wieczora Wielkiego Czwartku do wieczornych nieszporów w Niedzielę.

Wielkanoc rozpoczyna liturgia światła. Na zewnątrz kościoła kapłan święci ogień, od którego następnie zapala się Paschał - wielką woskową świecę, która symbolizuje zmartwychwstałego Chrystusa. Na świecy kapłan żłobi znak krzyża wypowiadając słowa: „Chrystus wczoraj i dziś, początek i koniec, Alfa i Omega. Do Niego należy czas i wieczność, Jemu chwała i panowanie przez wszystkie wieki wieków. Amen". Umieszcza się tam również pięć ozdobnych czerwonych gwoździ symbolizujących rany Chrystusa oraz aktualną datę. Następnie paschał wnoszony jest do ciemnej świątyni, zaś wierni zapalają od niego swoje świece, przekazując sobie wzajemnie światło. Zakończeniem obrzędu światła jest uroczysta pieśń (Pochwała Paschału) – Exultet.

Dalsza część liturgii paschalnej składa się z czytania przeplatanego psalmami. W tym czasie, kapłan dokonuje poświęcenia wody, która przez cały rok będzie służyła przede wszystkim do chrztu. Wszyscy wierni odnawiają swoje przyrzeczenia chrzcielne wyrzekając się grzechu, Szatana i wszystkiego, co prowadzi do zła oraz wyznając wiarę w Boga Ojca, Syna i Ducha Świętego.



W Kościele prawosławnym i katolickich Kościołach wschodnich, w nocy z Wielkiej Soboty na Niedzielę wielkanocną, odprawiana jest uroczysta Jutrznia paschalna. Jutrznia związana jest trzykrotnym okrążeniem cerkwi przez duchowieństwo i wiernych. Następnie kapłan uderza trzykrotnie krzyżem w drzwi cerkwi, co symbolizuje odwalenie kamienia od grobu zmartwychwstałego Chrystusa. Kolejnym etapem jest odśpiewanie przez kapłana ubranego w odświętne szaty liturgiczne koloru białego, trzykrotnego Orędzia Paschalnego (Exsultet). Następnie zostaje odśpiewany troparion paschalny, Wielka Ektenia oraz hymn Kanonu paschalnego. Kolejną uroczystością jest Boska liturgia sprawowana wg tekstu św. Jana Chryzostoma. W czasie Liturgii Ewangelia – pierwszy rozdział ze świętego Jana – śpiewana jest w wielu językach na znak uniwersalnego i kosmicznego triumfu wiary. Po liturgii kapłan święci artos – chleb, przeznaczony do rozdania wiernym.

Skąd się wzięła nazwa "Wilekanoc"?
Określenie Wielkanoc jako "wielka noc" lub "wielki dzień" to kalka z greckiego μεγάλη ἡμέρα (megalē hēmerā) i występuje również w wielu innych językach słowiańskich. Słowo „wielka” odzwierciedla znaczenie tego święta w chrześcijaństwie, a słowo „noc” odnosi się do Wigilii Paschalnej, nocnej liturgii rozpoczynającej się od celebracji Niedzielnego Zmartwychwstania. Dzień zaczynał się zachodem słońca dnia poprzedniego, dlatego obchody święta rozpoczęły się poprzedniego wieczoru; podobnie np. Boże Narodzenie zaczyna się obchodzić w Wigilię.
Czasami łacińska nazwa "Pascha" jest również używana w językach słowiańskich, która po grecku pochodzi od hebrajskiej Paschy, nazwy żydowskiego święta, które następuje po Wielkanocy.

Etymologia Wielkanocy w językach zachodnich
Współczesny angielski termin "Easter", pokrewny współczesnemu holenderskiemu ooster i niemieckiemu Ostern, rozwinął się ze staroangielskiego słowa, które zwykle występuje w postaci "Ēastrun", "Ēastru", "Ēastre" lub "Ēostre". Dowodzi tego praktycznie jedyny dokument źródłowy (łac. De temporum ratione), napisany przez świętego Beda Czcigodnego w 725 roku. Beda napisał, że „ Ēosturmōnaþ” (staroangielski „Month of Ēostre”, przetłumaczony w czasach Bedy jako „miesiąc paschalny”) był angielskim miesiącem, odpowiadającym kwietniu, o którym mówi, że „był kiedyś nazywany imieniem ich bogini Ēostre, na cześć której obchodzono święta w tym miesiącu w całej Brytanii. Zatem można wywnioskować, że nazwa Wielkanocy w języku angielskim i niemieckim na korzenie pogańskie.

Występowanie Wielkanocy w innych latach

DzieńDataNazwa święta
Niedziela09.04.2023Wielkanoc 2023
Niedziela20.04.2025Wielkanoc 2025
Niedziela05.04.2026Wielkanoc 2026
Niedziela28.03.2027Wielkanoc 2027
Niedziela16.04.2028Wielkanoc 2028
Niedziela01.04.2029Wielkanoc 2029
Niedziela21.04.2030Wielkanoc 2030
Niedziela13.04.2031Wielkanoc 2031
Niedziela28.03.2032Wielkanoc 2032
Niedziela17.04.2033Wielkanoc 2033
Niedziela09.04.2034Wielkanoc 2034
Niedziela25.03.2035Wielkanoc 2035
Niedziela13.04.2036Wielkanoc 2036
Niedziela05.04.2037Wielkanoc 2037
Niedziela25.04.2038Wielkanoc 2038

Inne święta i obchody tego samego dnia w Polsce 🇵🇱 (w tym międzynarodowe)

Święta i obchody na świecie tego samego dnia

Święta i obchody w kolejnych dniach po 31 marca