Dzień Kolumba 2025

Dzień Kolumba to jedno z najważniejszych świąt dla Amerykanów, choć nie wszystkich. Upamiętnia ono odkrycie Nowego Świata przez Krzysztofa Kolumba 12 października 1492 roku.

Świętowanie historycznego odkrycia ma w Stanach Zjednoczonych długą tradycję. Choć za oficjalne wydarzenie uznano je dopiero w XX wieku, to już w 1792 roku członkowie „Tammany Society” w Nowym Jorku i „Massachusetts Historical Society” w Bostonie obchodzili z tej okazji uroczyste obchody. W ten sposób uczczono 300. rocznicę odkrycia Ameryki, podobnie zresztą jak kolejną okrągłą rocznicę. W 1892 roku prezydent Benjamin Harrison powiedział, że cały kraj powinien świętować 400-lecie przybycie Kolumba. Oficjalnie święto zatwierdził gubernator stanu Kolorado Jesse F. McDonald w 1905 roku. Dwa lata później postanowiono, że będzie to dzień wolny od pracy.

Natomiast na skalę ogólnonarodową Colmbus Day ustanowiono w 1937 roku na mocy ustawy Kongresu podpisanej przez prezydenta Franklina Delano Roosevelta. Duże zasługi miała w tym temacie katolicka organizacja „Rycerze Kolumba” (Knights of Columbus) oraz przedsiębiorca Generoso Pope, którzy intensywnie lobbowali w tej sprawie. W 1970 roku święto z 12 października przeniesiono na drugi poniedziałek października. W tym dniu wiele urzędów, banków, firm, czy szkół jest zamkniętych, choć zdarzają się wyjątki.

W takich stanach jak Hawaje, Vermont, Oregon, Floryda, Kansas, Kentucky, Luizjana czy Południowa Dakota nie obchodzi się oficjalnie Columbus Day. Niektóre są nawet w opozycji do całego kraju. Przykładem są takie stany jak Alaska, Michigan, Minnesota, Oklahoma, Vermont gdzie organizuje się „Native American Day” lub „Indigenous Peoples’ Day”. Także wiele miast zdecydowało się na podobną decyzję, jak choćby Los Angeles, Denver czy Phoenix. Jest to spowodowane kontrowersjami wokół osoby Krzysztofa Kolumba. Nie chodzi już nawet o to, że niektórzy poddają w wątpliwość, że był pierwszym odkrywcą Nowego Świata. Według historyków, 500 lat wcześniej do Ameryki dotarł wiking Leif Ericson. Większym problemem jest to, że żeglarz uważany przez wielu za bohatera, na zdobytych wyspach wraz z załogą zmuszał do niewolniczej pracy, mordował, a nieletnie indiańskie dziewczynki wykorzystywał seksualnie. Trzeba też pamiętać, że przybysze nie tylko traktowali ludzi w okrutny sposób, ale i przywieźli z Europy choroby zakaźne, m. in. ospę i grypę. W związku z tym święto ma wielu przeciwników wśród ludności rdzennych Amerykanów. Dla nich Columbus Day wiąże się z kolonialnym podbojem i zniewoleniem ich przez białych imperialistów.

Całe zamieszanie z obchodami Columbus Day można obejrzeć nawet w jednym z odcinków kultowego serialu „Rodzina Soprano”. Nie przypadkowo, bowiem jest to wydarzenie szczególnie celebrowane we włoskiej społeczności. Dzień Kolumba jest szczególną okazją do wyrażenia dumy przez Amerykanów włoskiego pochodzenia, choćby tych zamieszkujących dzielnicę „Little Italy” (Mała Italia) na Dolnym Manhattanie. To właśnie w Nowym Jorku odbywa się największa parada z udziałem znanych przedstawicieli włosko-amerykańskiej społeczności. Wśród uczestników warto wymienić choćby takie gwiazdy jak Sophia Loren, Luciano Pavarotti, Frank Sinatra, Rudolph Giuliani, Paul Sorvino. Joe Di Maggio, Tony Bennett. Parady z okazji Dnia Kolumba są świetną okazją do zobaczenia wielu ciekawych stroi z epoki, w której żył odkrywca. Nowojorska parada jest największą, ale nie najstarszą imprezą w tym dniu. Pierwsza odbyła się w San Francisco w 1868 roku, a jej pomysłodawcą był Nicola Larco.

Podczas Columbus Day w wielu miejscach organizowane są pikniki, festyny czy jarmarki z włoskim jedzeniem. Atrakcją jest przygotowanie obiadu bazującego na tradycyjnym marynarskim wikcie z XV wieku. W Bibliotece Kongresu w Waszyngtonie można natomiast wziąć udział w wirtualnej podróży Kolumba.

Krzysztof Kolumb urodził się w Genui w 1451 roku. W młodości pracował w banku, także podczas pobytu w Portugalii. Dzięki temu miał okazję żeglować w celach handlowych. Praktyka morska w połączeniu ze studiowaniem literatury podróżniczej, map oraz fascynacja morskimi legendami sprawiły, że sam zaczął planować dalekomorskie wyprawy. Uważał, że jest w stanie dotrzeć do Azji.
Początkowo jednak nie podzielano jego zapału w odkrywaniu nowych lądów. Kolumb bezskutecznie próbował zorganizować ekspedycje, nikt nie chciał ponieść kosztów takiego ryzykownego przedsięwzięcia. W końcu zaufała mu Królowa Kastylii Izabela I i sfinansowała wyprawę. Włoch otrzymał do dyspozycji świetnie wyposażone statki - Pintę, Ninę i Santa Marię. Swoją determinację w dążeniu do celu ujawnił także podczas samego rejsu, bowiem część załogi zaczynała już wątpić w powodzenie misji. Krzysztof Kolumb wierzył jednak do końca, i jak pokazuje historia miał rację.12 października jeden z marynarzy dostrzegł niewielką wyspę Watlinga, którą pomylono z Indiami. Do tego stopnia, że tubylczą ludność nazwano Indianami. Żeglarz 28 października odkrył Kubę, a 6 grudnia Haiti.

Odkrycia przyniosły Kolumbowi sławę i szacunek, a gdy organizował drugą wyprawę, chętnych było więcej niż miejsc. O ile przy pierwszej miał trudności ze skompletowaniem 90 uczestników, to przy drugiej wyprawie załoga wynosiła około 2000 osób i kilkanaście statków. Kolejne wyprawy także przyniosły sukces: Kolumb dopłynął do Dominikany, Jamajki, państw Ameryki Południowej, Trynidadu i wschodniego wybrzeża Ameryki Centralnej. Dopiero po śmierci włoskiego podróżnika dokładnie opisano Nowy Świat. Zrobił to Amerigo Vespucci, od niego pochodzi nazwa Ameryka.