Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej będzie obchodzony jutro.
W 2025 roku Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej przypada na 12 lipca (sobota).
W dramatycznych czasach II wojny światowej życie można było stracić w każdej chwili, tym bardziej pomagając partyzantom, czy ukrywając Żydów. Mimo tego tak właśnie postępowali mieszkańcy wsi, ryzykując życie swoich i bliskich. Podczas okupacji Niemcy spacyfikowali ponad 800 wsi – ludzi rozstrzeliwano, wywożono do obozów koncentracyjnych, pozbawiano dobytku. W 2018 roku powstało święto, które upamiętnia bohaterską postawę Polaków - Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej.
Pacyfikacja Michniowa
Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej obchodzony jest 12 lipca, w rocznicę pacyfikacji Michniowa. Mieszkańcy tej świętokrzyskiej wioski aktywnie walczyli z niemieckim okupantem, m. in. współpracowali z polskim ruchem oporu, w szczególności ze Świętokrzyskimi Zgrupowaniami AK dowodzonymi przez por. Jana Piwnika, ps. „Ponury”. Wielu mieszkańców wsi było członkami Armii Krajowej, a w sklepie rodziny Materków znajdował się punkt kontaktowy dla oficerów i żołnierzy. Większość dostarczanego partyzantom prowiantu pochodziła właśnie z Michniowa.
Niestety w wyniku donosów konfidentów Niemcy dowiedzieli się o patriotycznej działalności ludzi z Michniowa. 12 lipca 1943 roku okupanci częściowo spalili wieś i zamordowali ponad 100 osób. W odwecie żołnierze „Ponurego” tej samej nocy zaatakowali pociąg pośpieszny relacji Kraków–Warszawa, zabijając lub raniąc co najmniej kilkunastu Niemców. Naziści postanowili całkowicie zniszczyć wioskę i wymordować jej mieszkańców. Łącznie ofiarą masakry padły co najmniej 204 osoby, w tym 54 kobiety i 48 dzieci. Najmłodsza ofiara pacyfikacji Stefanek Dąbrowa miał zaledwie 8 dni. Niemcy zakazali też odbudowy wsi i uprawy okolicznych pól. Na szczęście po wojnie wioska nie zniknęła z mapy naszego kraju, i stała się symbolem niemieckich zbrodni popełnionych na wsi polskiej.
Bohaterska wieś
Takich patriotycznych osad jak Michniów było w Polsce znacznie więcej. Mieszkańcy wsi aktywnie działali już we wrześniu 1939 roku, udzielali pomocy wojennym uchodźcom i żołnierzom Wojska Polskiego, wielu z nich samemu także walczyło z wrogiem. To właśnie wtedy Niemcy atakowali wioski, by powetować sobie trudną walkę z Polakami i zemścić się za straty poniesione podczas ataku na nasz kraj. Przez cały okres okupacji mieszkańcy wsi wchodzili w skład ugrupowań konspiracyjnych, żywili oddziały partyzanckie, udzielali schronienia Polakom czy ukrywali Żydów.
Kara za taką bohaterską postawę była okrutna, Naziści stosowali bowiem odpowiedzialność zbiorową. Za „przewinienie” jednej osoby ginęła cała rodzina a nawet wioska. Historycy szacują, iż w czasie II wojny światowej Niemcy i ich kolaboranci spacyfikowali ponad 800 wsi znajdujących się w obecnych granicach Polski, jak również wiele wiosek na Kresach Wschodnich.
Obchody Dnia Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej
Święto pierwszy raz obchodzono 12 lipca 2018 roku. Inicjatorem uchwalenia Dnia Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej była partia PSL, a konkretnie poseł Jan Łopata, wnioskodawca projektu ustawy. Po kilku latach udało się ustalić oficjalne święto, i w tym przypadku politycy byli zgodni jak nigdy, bowiem 15 września 2017 roku wszystkie siły polityczne w Sejmie poparły projekt ludowców. 13 października 2017 roku Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę, która ustanowiła nowe święto państwowe – Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej. Z okazji pierwszego Dnia Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej na fasadzie Pałacu Prezydenckiego została wyświetlona iluminacja upamiętniająca ofiary pacyfikacji wsi polskich w okresie II wojny światowej.
Uroczyste obchody odbywają się 12 lipca w Michniowie z udziałem delegacji władz państwowych i samorządowych, środowisk kombatanckich, czy przedstawicieli innych wiosek spacyfikowanych przez Niemców. Odprawiana jest Msza Święta w intencji ofiar pacyfikacji, następnie w Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich mają miejsce uroczystości, przemówienia, koncert. Pod mogiłą pomordowanych mieszkańców Michniowa składane są kwiaty. W innych miastach także organizowane są wydarzenia upamiętniające bohaterską postawę mieszkańców wsi w czasie II wojny światowej, jak konferencje czy wystawy, odprawiane są też nabożeństwa.