Cesar Chavez to postać, która w Polsce nie jest tak znana jak choćby
Martin Luther King, do którego często jest porównywany. W Stanach Zjednoczonych cieszy się jednak ogromnym szacunkiem, o czym świadczy święto na jego cześć ogłoszone przez prezydenta Baracka Obamę w 2014 roku. Cesar Chavez Day upamiętnia narodziny i dziedzictwo działacza ruchu obywatelskiego i robotniczego. Data obchodów to 31 marca - w tym dniu w Yumie urodził się Chavez.
Chavez - wojownik o prawa rolników Cesar Estrada Chavez urodził się 31 marca 1927 roku w Yumie w stanie Arizona. Pochodził z farmerskiej rodziny o meksykańskich korzeniach. Doświadczenia z dzieciństwa w dużej mierze ukształtowały jego rewolucyjną myśl. Z jednej strony matka Juana Estrada Chavez dbała, by odebrał tradycyjne wychowanie katolickie, z drugiej strony ojciec Librado, który był właścicielem niewielkiej farmy, często angażował małego Cesara do pomocy. Chavez poznał więc czym jest ciężka praca od najmłodszych lat, ale wpojono mu także chrześcijańskie wartości.
Po ukończeniu szkoły podstawowej został robotnikiem rolnym, ponieważ jego ojciec uległ wypadkowi i nie mógł pracować przy zbiorach rolnych. Chavez czuł się w obowiązku finansowo dopomóc rodzicom. W 1944 roku powołano go do marynarki wojennej. W 1948 roku poślubił Helenę Fabelę, z którą osiedlił się w San José w Kalifornii. Para miała ośmioro dzieci.
Chavez zasłynął jako działacz na rzecz mniejszości latynoskiej mieszkającej w Stanach Zjednoczonych, zwłaszcza pracowników zatrudnianych w rolnictwie. Problem znał od podszewki, gdyż nie tylko pracował na roli, ale i często szykanowano go z powodu latynoskich korzeni.
Był współzałożycielem NFWA National Farm Workers Association (Narodowego Stowarzyszenia Pracowników Rolnych), które później przekształciło się w związek zawodowy UFW – United Farm Workers (Zjednoczeni Pracownicy Rolni). W 1966 roku stanął na czele historycznego strajku (znanego jako la huelga!) pracowników rolnych z Delano do Sacramento, stolicy Kalifornii i siedziby władz stanowych. Strajkujący pokonali 300 mil - marsz, który stał się swoistą pielgrzymką zyskał medialny rozgłos. Protest w następnych latach przyjmował różnorodne formy, takie jak strajki głodowe, przedstawienia Teatru Campesino czy manifestacje. Chaveza popierali nie tylko rolnicy, ale i ludzie z pierwszych stron gazet. Robert Kennedy odwiedził go podczas jednego ze strajków głodowych, swojego wsparcia udzielił mu też Martin Luther King.
Jego osiągnięcia są nie do przecenienia - dzięki niemu poprawiły się warunki pracy robotników rolnych. Doprowadził on do uchwalenia dwóch ważnych ustaw:
- 8 maja 1974 roku gubernator Kalifornii Edmund G. Brown podpisał ustawę „Agricultural Labor Relations Act", która zezwalała robotnikom rolnym na zrzeszanie się i organizowanie spotkań. Prawo weszło w życie w 1975 roku.
- W 1986 roku prezydent Ronald Reagan podpisał „Immigration Reform and Control Act” , która zalegalizowała status zatrudnionych już w rolnictwie imigrantów. Jego wysiłek dał pierwsze na tak ogromną skalę zwycięstwo pracowników rolnych w historii USA.
Chavez zmarł 23 kwietnia 1993 roku w San Luis w Arizonie.
Obchody Cesar Chavez Day Barack Obama jeszcze jako senator w 2008 roku apelował o ustalenie święta na cześć Chaveza. W projekt uhonorowania wojownika o prawa rolników zaangażowali się też Hilary Clinton, Carlos Santana, Martin Sheen i Edward James Olmos. Wspierani przez tysiące zwykłych ludzi udało im się dopiąć swego. Oficjalny wniosek złożył demokrata z Kalifornii Joe Baca i w 2014 roku Barack Obama ogłosił 31 marca narodowym Dniem Cesara Chaveza. Cesar Chavez Day jest obecnie świętem państwowym w Arizonie, Kalifornii, Michigan, Nowym Meksyku, Utah i Wisconsin. W tych stanach 31 marca zamknięte są urzędy oraz szkoły (wyjątek Arizona). Jako opcjonalne święto obchodzone jest w Kolorado i Teksasie.
We wspomnianych stanach odbywają się różne imprezy i happeningi w hołdzie bojownika o prawa człowieka z Yumy. Są to parady, marsze, koncerty, festiwale, nabożeństwa czy konferencje. W szkołach zajęcia poświęcone są osiągnięciom, pismom i przemówieniom Césara Cháveza. Warto wiedzieć, że w Stanach Zjednoczonych nadano jego imię wielu parkom publicznym, skwerom, szkołom czy ulicom, choćby w Los Angeles i San Francisco. Jego pomnik znajduje się też na Uniwersytecie Teksańskim w Austin. Wszystkie te miejsca są chętnie odwiedzane w rocznicę urodzin Chaveza.
W położonym w Nevadzie słynnym Las Vegas w czwartą sobotę marca organizowany jest festiwal ku pamięci Chaveza. W jego programie jest koncert muzyczny, pokaz samochodów oraz marsz. Innym miastem, w którym od dawna obchodzi się święto amerykańskiego meksykanina jest Reno.
Dla liderów społeczności i działaczy obywatelskich Cesar Chavez Day jest najlepszą okazją do tego, by promować wartości wyznawane przez bohatera. W tym dniu odbywa się wiele debat, dyskusji, poruszane są problemy, z którymi walczył Chavez. Kwestie te dotyczą przede wszystkim praw pracowników, godziwych wynagrodzeń, świadczeń emerytalnych i opieki medycznej.
Jako symbol walki o prawa obywatelskie, a także dzięki swej charyzmie i zapałowi, porównywany jest często do Martina Luthera Kinga. Tutaj można poczytać o święcie MLK Day.