Boże Ciało jest Uroczystością Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej. W Kościele katolickim Boże Ciało jest uroczystością liturgiczną ku czci Najświętszego Sakramentu. W Polsce Boże Ciało obchodzone jest w czwartek po
Uroczystości Trójcy Świętej, wypadające zawsze 60. dni po Wielkanocy. W dniu Bożego Ciała wierni szczególnie wspominają Ostatnią Wieczerzę i Przeistoczenie chleba i wina w Ciało i Krew Jezusa Chrystusa. Uroczystość Bożego Ciała posiada charakter dziękczynny i radosny.
Boże Ciało zostało ustanowione na skutek widzeń
św. Julianny z Cornillon. Pod jej wpływem bp Robert z Thourotte ustanowił w 1246 roku podobną uroczystość dla diecezji Liège. W 1252 roku została rozszerzona na Niemcy. Początkowo papież Urban IV chciał ustanowić tę uroczystość dla całego Kościoła chrześcijańskiego, ale ze względu na jego śmierć, bulla została ogłoszona przez papieża Jana XXII w 1317 roku.
W Polsce pierwsze uroczystości Bożego Ciała odbyły się w 1320 roku w diecezji krakowskiej z inicjatywy biskupa Nankiera. W 1420 roku na synodzie gnieźnieńskim uznano uroczystość za powszechną, obchodzoną we wszystkich kościołach w państwie. W późnym okresie średniowiecza i w renesansie największym sanktuarium kultu Bożego Ciała w Polsce był poznański kościół Bożego Ciała.
W Polsce główne obchody uroczystości wiążą się z procesją z Najświętszym Sakramentem po ulicach parafii. Procesja zatrzymuje się kolejno przy czterech ołtarzach, przy których czytane są związane tematycznie z Eucharystią fragmenty czterech Ewangelii. Dniem Święta jest czwartek, ponieważ upamiętnia wydarzenie Ostatniej Wieczerzy. Po Bożym Ciele osiem dni trwa oktawa Bożego ciała, w czasie której codzienne odbywają się specjalne msze św., które kończą uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Boże Ciało również obchodzone jest przez niektóre kościoły starokatolickie: Kościół Polskokatolicki, Kościół Starokatolicki Mariawitów, Kościół Katolicki Mariawitów i Kościół Starokatolicki w RP, a także w niektóre kościoły Wspólnoty Anglikańskiej.
Oktawa Bożego Ciała
Oktawa Bożego Ciała formalnie aktualnie nie istnieje, ale jest tzw. zwyczaj Oktawy Bożego Ciała. W liturgii rzymskiej Oktawa Bożego Ciała istniała do 1955 r. Została zniesiona dekretem papieża Piusa XII. Niemniej na prośbę Episkopatu Polski został zachowany zwyczaj obchodów oktawy, choć nie ma już to charakteru liturgicznego. W 1987 r. została wydana Instrukcja Episkopatu Polski o kulcie i Tajemnicy Eucharystycznej poza Mszą Świętą, gdzie podano: „Należy również zachować procesje odprawiane przez 8 dni po uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa oraz procesję w uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa tam, gdzie jest taki zwyczaj”. Tak więc mimo zniesienia oktawy w 1955 r., w Polsce przez wszystkie następne lata zwyczaje tej oktawy były zachowane.
Oktawa to słowo pochodzące z j. łacińskiego i oznacza okres ośmiu dni. W przypadku Bożego Ciała oznacza to, że czas oktawy trwa od czwartku 19 czerwca do czwartku tydzień później.
Podczas oktawy Bożego Ciała istnieje wiele tradycji, szczególnie na terenach wiejskich. Głównie w dawnych czasach zbierano wtedy zioła, z których wito wianki. Wieszano je później w domu. Po nieszporach i procesji wianki palono, a dymem z nich okadzano chorych, dzieci i krowy przed wypędzeniem na pastwisko.
Tradycje i zwyczaje Bożego Ciała
Tradycja Bożego Ciała miała swój początek na początku XIII wieku. To właśnie wtedy żyła św. Julianna z Cornillion. Przeoryszy klasztoru augustianek z Belgii w 1245 ukazał się Jezus, który pozostawił Juliannę z pomysłem ustanowienia osobnego święta celebrującego Najświętszą Eucharystię. Po wieloletnim badaniu sprawy święto zostało ustanowione przez papieża w 1264 roku. W Polsce obchody Bożego Ciała powstały w XIV wieku. Najważniejszymi elementami obchodów są procesje i śpiewanie do czterech ołtarzy. Procesje miały szczególne znaczenie dla Polaków po okresie rozbiorów i w czasie PRL-u, kiedy pomimo zakazów Polacy organizowali swoje uroczystości. Procesje są bardzo wystawne, pełne kwiatów, wizerunków świętych i często strojów ludowych.
Dzisiaj tradycje różnią się w zależności od regionu i parafii. Dla wielu osób Boże Ciało jest już dzisiaj tylko dniem wolnym, który z okazji wypadania w czwartek pozwala na stworzenie sobie długiego weekendu. Tego dnia Polacy często spotykają się na grilla albo... stoją w korkach w drodze na Półwysep Helski czy Mazury. Dzisiaj Boże Ciało kojarzy się też z genialnym polskim filmem z 2019 roku o tym samym tytule, który zapewnił nam nominację do Oscara. Jeżeli procesje tego dnia są nie dla nas, to warto chociaż obejrzeć dzieło Jana Komasy, w którym przedstawiono świąteczne procesje.
Na Boże Ciało warto pojechać też do Hiszpanii. Tam każde miasto ma swoje własne rytuały, często nie tylko religijne. Bogate pochody, śpiewy, występy paziów, aktorów, przejazdy karet. Obchody są pełne energii i emocji, jak na Hiszpanów przystało.