Dzień Najwyższej Izby Kontroli 2026

NIK, a więc Najwyższa Izba Kontroli to instytucja, która stoi na straży publicznych pieniędzy i patrzy na ręce władzy. Powołania przez samego Józefa Piłsudskiego, swoje święto obchodzi 7 lutego.


Najwyższa Izba Kontroli to najwyższy organ kontroli RP

Pierwowzorem NIK-u była Najwyższa Izba Kontroli Państwa powołana w 1919 przez Józefa Piłsudskiego. Organ miał stać na straży zasad uczciwego państwa. Była to jedna z pierwszych instytucji powołanych w odrodzonej Polsce i nic dziwnego. Żeby państwo funkcjonowało sprawnie, musi istnieć kompetentny i przede wszystkim niezależny od władzy organ, który pilnuje sposobu wydawania publicznych pieniędzy. Podczas II wojny światowej NIK został ewakuowany i działał najpierw z Francji, potem z Wielkiej Brytanii. Wtedy do zadań instytucji należało np. kontrolowanie wywożenia złota z Polski.


Do głównych zasad NIK-u należą przejrzystość, rzetelność, apolityczność i kolegialność. Instytucją kieruje Prezes, wybierany raz na 6 lat przez Sejm za zgodą Senatu. Kogo kontroluje Izba Kontroli? Organy administracji rządowej, Narodowy Bank Polski, państwowe osoby prawne i inne państwowe jednostki organizacyjne oraz samorządy. NIK kontroluje też wykonanie budżetu państwa. Sygnały mogą nadsyłać zwykli obywatele, posłowie, organizacje społeczne, ale też Sejm, Senat czy Kancelaria Premiera.


Obszar zainteresowania NIK-u nie zna granic. Bezpieczeństwo żywności, dróg, praca szpitali, szkół, legalność wyborów – kontrolerzy są wszędzie tam, gdzie wydawane są pieniądze podatników.