Dzień Wolności i Praw Obywatelskich 2023

4 czerwca to święto polskiej demokracji. W 1989 roku odbyły się wybory parlamentarne (tak zwane wybory czerwcowe lub wybory do Sejmu kontraktowego). Wybory zostały przeprowadzone na zasadach określonych w trakcie rozmów Okrągłego Stołu. W wyniku wyborów czerwcowych zostało wybranych 460 posłów na Sejm PRL oraz 100 senatorów do nowo utworzonego Senatu PRL.

Wybory czerwcowe były pierwszymi, częściowo wolnymi wyborami w historii Polski po II wojnie światowej. Przedstawiciele komunistycznej władzy zagwarantowali rządzącej koalicji PZPR i jej satelitów obsadę wynoszącą co najmniej 299 (65%) miejsc w Sejmie. Pozostała ilość mandatów została przyznana kandydatom bezpartyjnym. Proces przyznania mandatów sejmowych i senatorskich miał charakter otwarty i demokratyczny. Do walki o miejsca zostali dopuszczeni także przedstawiciele różnych środowisk opozycji demokratycznej. O poparcie społeczeństwa zabiegali również kandydaci jawnie lub nieformalnie wspierani przez obóz władzy, reprezentanci różnych organizacji społecznych i zawodowych oraz osoby niezależne. Wybory zakończyły się sukcesem opozycji solidarnościowej zorganizowanej wokół Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie. Kandydaci wspierani przez tę partię zdobyli wszystkie mandaty przeznaczone dla bezpartyjnych oraz objęli 99% miejsc w Senacie. Partia PRL-owskiej władzy poniosła dotkliwą porażkę, tracąc większość miejsc w parlamencie przez wszystkich kandydatów z listy krajowej.

Wybory czerwcowe stanowiły przełom w procesie przemian politycznych w Polsce. Polska stała się pierwszym krajem z bloku wschodniego, w którym przedstawiciele opozycji demokratycznej zdobyli realny wpływ na władzę w państwie. Od tego czasu, corocznie organizowane są wydarzenia upamiętniające pierwsze wolne wybory parlamentarne. 24 maja 2013 Sejm RO VII kadencji ustanowił Dzień Wolności i Praw Obywatelskich. Senat RP uchwałą z 18 grudnia 2013 roku z okazji 25 rocznicy wyborów czerwcowych ustanowił rok 2014 – „Rokiem Odrodzenia Senatu w Polsce”.