Dziś jest Środa Popielcowa

W 2020 roku Środa Popielcowa przypada na 26 lutego (środa).

Środa Popielcowa zwana Popielcem w kalendarzu chrześcijańskim oznacza pierwszy dzień Wielkiego Postu. Środa Popielcowa jest także dniem, który przypada na 46. dni kalendarzowych przed Wielkanocą.

Tradycja symbolizująca znak pokuty pojawiła się w VIII wieku, natomiast pierwsze świadectwa o święceniu popiołu pochodzą z X wieku. W 1091 roku papież Urban II wprowadził ten zwyczaj w całym Kościele chrześcijańskim. W tym też czasie postanowiono, że popiół do posypywania głów wiernych będzie pochodził z palm poświęconych w Niedzielę Palmową poprzedniego roku. Praktyka posypywania głów popiołem rozpoczynała okres Wielkiego Postu, w poprzedzający niedzielę poniedziałek, a od 604 roku w środę. Obrzęd związany był z publicznym wypędzeniem pokutników z kościoła. Po spowiedzi publicznej pokutnicy wychodzili przed kościół, gdzie biskup z prezbiterami sypał na ich głowy popiół przytaczając słowa z Księgi Rodzaju: „Pamiętaj człowiecze, że jesteś prochem i w proch się obrócisz; czyń pokutę, abyś miał życie wieczne”. Następnie pokutników kropiono wodą święconą. Pokutnicy padali twarzą na ziemię, a zgromadzony lud w kościele śpiewał nad nimi Litanię do Wszystkich Świętych.

Popiół według żydowsko-chrześcijańskiej tradycji symbolizuje znikomość, przemijalność, śmiertelność, żałobę, ból i ułomność życia ludzkiego. W połączeniu z liturgią kościelną jest znakiem oczyszczenia, odrodzenia i zmartwychwstania, bowiem Bóg stworzył człowieka z prochu ziemi i odrodził go w Chrystusie do nowego życia.

Środa Popielcowa jest związana z Wielkim Postem. W pierwotnym znaczeniu Wielki Post obejmował dzień Wielkiego Piątku i Wielkiej Soboty. Celem postu było przygotowanie się pod względem fizycznym i psychicznym do Świąt Paschalnych. W kolejnych wiekach, czas postu był wydłużany aż do 40. dni. Obecnie ścisły post obowiązuje w Środę Popielcową zgodnie z kanonami Kodeksu Prawa Kanonicznego. W tym dniu wierni powstrzymują się od pokarmów mięsnych i spożywają trzy posiłki w ciągu dnia. Obowiązek wstrzemięźliwości nałożony jest na wszystkich wiernych powyżej 14. roku życia, zaś prawo o poście obejmuje osoby pełnoletnie do rozpoczęcia 60. roku życia.