Dzień Statystyki Polskiej 2022

Dzień Polskiej Statystyki obchodzony jest 9 marca. Święto zostało ustanowione na zebraniu Komitetu Statystyki i Ekonometrii PAN, 2 grudnia 2008 roku. Obchody Dnia Polskiej Statystki upamiętniają sesję Sejmu Czteroletniego z 9 marca 1789 roku podczas której Fryderyk Józef Moszyński, marszałek wielki koronny, domagał się przeprowadzenia spisu statystycznego na ziemiach polskich. Dzięki temu Sejm Czteroletni uznał spis ludności Rzeczpospolitej Obojga Narodów i uchwalił konstytucję: „Lustracja dymów i podanie ludności”.

Celem obchodów Dnia Polskiej Statystyki jest promocja i popularyzacja statystyki, jako nauki oraz statystyki publicznej. W tym dniu, zgodnie z ideą święta, powinny być ogłaszane opinii publicznej wyniki naukowych badań statystycznych.

Pierwsza instytucja statystyczna powstała w Krakowie 1882 roku, a w 1884 roku zostało powołane Miejskie Biuro Statystyczne. Pierwszym opracowaniem Miejskiego Biura Statystycznego była „Statystyka Miasta Krakowa” z 1887 roku, obejmująca szczegółowe informacje dotyczące terytorium, ludności, oraz poziomu infrastruktury dawnego Krakowa. W dalszym rozwoju statystyki przyczynił się Główny Urząd Statystyczny (GUS), który powstał w 1918 roku w Warszawie. Do jednej z pierwszych publikacji nowej instytucji należał „Skorowidz miejscowości Rzeczpospolitej Polskiej” z podziałem na województwa z 1925 roku. Opracowanie powstało na bazie pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku, przeprowadzonego na terytorium całego kraju.

Obecnie Główny Urząd Statystyczny podlega Prezesowi Rady Ministrów i przede wszystkim zajmuje się zbieraniem i upowszechnianiem informacji statystycznych dotyczących życia publicznego i niektórych dziedzin życia prywatnego. Na czele GUS stoi Prezes, który pełni funkcję w randze ministra i wybierany jest na 5-letnią kadencję. W skład GUS wchodzi 16 urzędów statystycznych rozmieszczonych w miastach wojewódzkich. Prezes GUS zajmuje się także prowadzeniem kilku centralnych rejestrów, na przykład Krajowego Rejestru Urzędów Podmiotów Gospodarki Narodowej (REGON) lub Krajowego Rejestru Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju (TERYT).