Święto św. Wawrzyńca 2023

Św. Wawrzyniec wsławił się rozdaniem majątku Kościoła ubogim. Naraził się w ten sposób na okrutną śmierć, więc jego odwaga i hojność do dziś są podziwiane na całym świecie. 10 sierpnia przypada jego wspomnienie w Kościele katolickim. W Polsce główne obchody odbywają się na szczycie góry Śnieżka w Karkonoszach.

Św. Wawrzyniec – bohater ubogich

Wawrzyniec urodził się w ostatni dzień 225 roku, najprawdopodobniej w hiszpańskiej Walencji. Według tradycji jego rodzicami byli męczennicy Orentius i Patientia. W Saragossie spotkał Sykstusa II, z którym wyjechał do Rzymu. W Wiecznym Mieście Sykstus II objął zwierzchnictwo nad Kościołem katolickim, a swojego młodszego kompana z Hiszpanii mianował pierwszym spośród siedmiu diakonów. Wiązało się to z opieką nad skarbem i bogactwem tej instytucji. Władze rzymskie uznały jednak, że wszyscy potępieni chrześcijanie muszą zostać straceni, a majątek Kościoła skonfiskowany na rzecz skarbu cesarskiego. W sierpniu 258 roku cesarz Walerian I rozkazał zabić wszystkich biskupów, kapłanów i diakonów. Jeszcze w tym samym miesiącu papieża Sykstusa II schwytano w Katakumbach św. Kaliksta podczas odprawiania liturgii i stracono.

W tym momencie pojawiają się pewne rozbieżności, bowiem niektórzy pisarze twierdzili, że zamordowano również Wawrzyńca. Zgodnie jednak z tradycją, prefekt Rzymu oszczędził go i zażądał zwrotu bogactw Kościoła. Wawrzyniec poprosił o trzy dni na zebranie całego majątku, podczas których realizował swój sprytny, ale i ryzykowny plan. Dobra postanowił rozdać biednym, a kiedy stanął przed obliczem prefekta, przedstawił ubogich, kalekich, niewidomych oraz cierpiących i oświadczył, że to są właśnie prawdziwe skarby Kościoła. Ten akt buntu był oczywiście równoznaczny z wyrokiem śmierci. Wykonano go 10 sierpnia 258 roku. Rozgniewany tyran podał Wawrzyńca okrutnym torturom, kazał m. in. biczować go knutami z drutu, rozciągnąć na żelaznych rusztach, wolno podgrzewać i piec żywcem w ogniu, czy wyrywać członki ze stawów.

Obchody święta św. Wawrzyńca

Męczeńska śmierć Wawrzyńca zapoczątkowała jego kult, a wierni tłumnie odwiedzali grób. Cesarz Konstantyn Wielki w miejscu jego spoczynku w 330 roku wystawił bazylikę. Wawrzyniec był w starożytności i średniowieczu jednym z najpopularniejszych świętych. Jego święto obchodzono już w pierwszej połowie IV wieku na cmentarzu przy Via Tiburtina. Z racji swoich czynów został patronem ubogich, a także kucharzy, bibliotekarzy i przewodników górskich. Wierni wzywają go na pomoc w czasie pożarów i przeciw chorobom reumatycznym.

Kult Wawrzyńca w Polsce datowany jest na XII wiek. Od tego czasu zaczęły powstawać kościoły pod jego wezwaniem, pojawiły się też różne zwyczaje dotyczące jego święta. Często powiązane były z męczeńską śmiercią, tak więc wierzono, że chroni przed pożarami oraz jest opiekunem ogniska domowego. Traktowano to również bardzo dosłownie - we wigilię jego święta wygaszano ogień z kominka, na następny dzień krzeszono go od nowa i zanoszono do mieszkania. Z kolei ogień palony poza wsią miał chronić zwierzęta przed chorobami. W dniu wspomnienia męczennika z Rzymu święcono także masło, które dzięki temu nabierało właściwości leczniczych dla ludzi i bydła.

Popularne powiedzenia na dzień św. Wawrzyńca
-„Wawrzyniec pokazuje, jaka jesień następuje”
-„Gdy na Wawrzyńca słota trzyma, do Gromnicznej lekka zima”
-„Na świętego Wawrzyna już śpieszą do młyna”.

W Polsce szczególnie święto obchodzi się na szczycie Śnieżki w Karkonoszach. Pierwsze wydarzenie zainaugurowano w 1981 roku, w 300 rocznicę budowy kaplicy św. Wawrzyńca. W celu uczczenia diakona zbierają się tam ratownicy GOPR, działacze lokalnych Parków Narodowych, przewodnicy górscy, pracownicy schronisk oraz turyści. O godzinie 12.00 przy kaplicy św. Wawrzyńca na Śnieżce rozpoczyna się uroczysta msza święta, która prowadzona jest w trzech językach. Po nabożeństwie część uczestników schodzi do Kotła Łomniczki nazywanego Symbolicznym Cmentarzem Ofiar Gór. Tam odsłaniane są pamiątkowe tablice ludzi zasłużonych Karkonoszom.

Obchody ku czci św. Wawrzyńca mają też swoją rangę w kościołach, parafiach i miastach, których diakon i męczennik jest patronem. 10 sierpnia uroczystości, odpusty czy festyny rodzinne odbywają się m. in. w diecezji pelplińskiej, w Kutnie czy w Wodzisławiu Śląskim. W tym ostatnim mieście przyznawana jest nawet specjalna nagroda (Złoty Wawrzyn) dla zasłużonych mieszkańców.

Święto św. Wawrzyńca jest popularne w wielu krajach. W Hiszpanii obchody organizują m. in. Huesca, Ezcaray czy San Lorenzo de Calatrava, gdzie znajduje się fragment jego relikwii. W Las Palmas na Wyspach Kanaryjskich pokaz sztucznych ogni gromadzi ponad 100 tys. ludzi. Z kolei w El Escorial niedaleko Madrytu król Filip II wybudował świętemu piękny, monumentalny klasztor w formie rusztu. W ten sposób podziękował za pomoc w bitwie pod San Quintín. Według tradycji św. Wawrzyniec uratował świętego Graala, czyli kielich, którego Chrystus użył podczas Ostatniej Wieczerzy. Przekazał go rodzicom, dziś znajduje się on w bazylice Najświętszej Maryi Panny w Walencji. Św. Wawrzyniec jest popularny także w Ameryce Łacińskiej, m. in. w Ciudad Juarez w Meksyku znajduje się jego sanktuarium będące celem pielgrzymów z tego kraju i USA.