Dzień Guzika 2024

Dziś jest Dzień Guzika

W 2024 roku Dzień Guzika przypada na 12 grudnia (czwartek).

Chociaż przez lata wymyślono różne typy zapięć i zamków, to guziki cały czas nie wychodzą z mody – prawdopodobnie w tej chwili mamy na sobie chociaż jeden z nich. Ich święto przypada na 12 grudnia.


Pierwsze guziki robiono z muszelek

Jak to często bywa w przypadku tak starych wynalazków, nie do końca wiadomo, kto wynalazł guziki. Ich pierwowzory znaleziono w cywilizacji doliny Indusu (2800-2600 rok p.n.e.), w rejonach Szkocji (2200-1800 rok p.n.e.) i w Chinach (2000-1500 rok p.n.e.). W dolinie Indusu guziki miały funkcję dekoracyjną i były robione z muszelek. Dopiero Rzymianie zaczęli traktować guziki jako formy zapięcia i stworzyli dziurki na guziki. W V wieku guziki stosowano już w Bizancjum do zapinania mankietów i w Egipcie do zapinania tunik. Popularność bardziej opiętych ubrań w XIII i XIV wieku zwiększyła też produkcję guzików. Ich funkcjonalność szczególnie poprawili Niemcy.


Guziki na przestrzeni lat zmieniały kształt, wygląd, były tworzone z różnych materiałów. Kilka z nich zapisało się nawet w historii. W 1768 roku, kiedy wojska rosyjskie zaatakowały Kraków, walczyli z nimi konfederaci barscy. Jednym z nich był Marcin Oracewicz, który próbował w walce zabić rosyjskiego oficera. Dwie kule nie dosięgnęły celu – wtedy członek bractwa zerwał z uniformu guzik, załadował nim pistolet i wystrzelił – trafił prosto w czaszkę. Chociaż w tym przypadku guzik przyczynił się do czyjejś śmierci, czasami potrafił też uratować życie. Andrew Jackson, zaledwie 7 prezydent USA pojedynkował się z plantatorem, kiedy kula wroga odbiła się od jego guzika i raniła go kilka centymetrów ponad sercem.

W średniowieczu guziki były używane tylko przez najbogatszych. Były robione ze złota i srebra. Biednym pozostawało drewno i kości. Najbogatsi przyozdabiali guziki kamieniami szlachetnymi. Podobno królowa Maria Stuart miała w swojej kolekcji aż czterysta guzików, każdy z rubinem pośrodku! Arystokracja i jej przesada w bogactwie guzików przyciągnęła aż uwagę Kościoła, który stwierdził, że taka przesada daje gwarancję pójścia do piekła. Właśnie dlatego amisze nie noszą guzików w ogóle – uważają je za przejaw dumy.

Data święta nie jest przypadkowa – jest to dwunasty dzień dwunastego miesiąca. Guziki są sprzedawane właśnie tuzinami albo grossami (12x12=144). Patronem guzikarzy jest św. Mikołaj z Miry, który obchodzi swoje święto 6 grudnia. Święto powstało z polskiej inicjatywy, w USA jest obchodzone 16 listopada.


Poszukaj ciekawych guzików

Czasami w naszym własnym domu można znaleźć wiele skarbów. Warto popytać też dziadków – może mają gdzieś na strychu stare guziki? To też świetna okazja do odwiedzenia Muzeum Guzika, w którego zbiorach znajdziemy guziki sławnych osób.