Dzień Wolności Podatkowej 2025

Dzień Wolności Podatkowej (ang. Tax Freedom Day) to inaczej dzień, w którym (średnio) łączny dochód od początku roku zrównuje się z (przewidywanymi) zobowiązaniami podatkowymi na ten rok. Pomysłodawcy tej koncepcji określają go jako dzień, w którym „symbolicznie obywatele przestają płacić państwu, a zaczynają zarabiać na siebie i swoje rodziny”. Do obliczenia daty Dnia Wolności Podatkowej wykorzystywana jest relacja udziału wszystkich wydatków publicznych (budżet państwa, wydatki samorządów, rządowe fundusze celowe itp.) do Produktu Krajowego Brutto. Za dane przyjmuje się założenia budżetowe opracowane przez Ministerstwo Finansów. Przykładowo – w 2023 roku przypadał on 21 czerwca, czyli Polacy pracowali 171 dni, by spłacić wszystkie daniny. Dla porównania, było to 8 dni dłużej niż rok wcześniej. Późniejsze obchody 2023 roku wynikały m. in. ze skokowego zwiększenia udziału wydatków publicznych. Za to pierwszy, historyczny, obliczany dla naszego kraju Dzień Wolności Podatkowej w 1994 roku przypadł 1 lipca.

Tak więc w interesie podatników jest by Dzień Wolności Podatkowej przypadał jak najwcześniej. Rząd powinien więc dążyć do usprawnienia rozwiązań instytucjonalnych i prawno-podatkowych, które nie zawsze są jasne i przyjazne dla podatników. To najprostsza droga do rozwoju polskiej gospodarki. Polacy jako przedsiębiorczy naród z pewnością potrafiliby wykorzystać możliwości jakie daje stabilny i usystematyzowany system podatkowy, gospodarczy, prawa pracy itp.
Z drugiej strony, jeśli Dzień Wolności Podatkowej przypada późno, np. w sierpniu, wcale nie oznacza to złej kondycji finansowej państwa. Może wiązać się to bowiem z wysoką jakością i dużym zakresem usług publicznych, rozbudowanymi programami socjalnymi. Bogatsze społeczeństwa stać także na płacenie wyższych podatków.

Historia Dnia Wolności Podatkowej

Koncepcja Dnia Wolności Podatkowej narodziła się w Stanach Zjednoczonych, stworzył ją Dallas Hostetler w 1948 roku. Przedsiębiorca z Florydy zastrzegł nawet Tax Freedom Day jako znak towarowy, swoje obliczenia przedstawiał przed dwie następne dekady. W 1971 roku Hostetler przeszedł na emeryturę i przekazał znak towarowy Fundacji Podatkowej. Amerykańskie obliczenia sięgają 1900 roku, wtedy termin spłaty zobowiązań przypadał nawet na koniec stycznia, dziś w USA jest to przeważnie kwiecień. W Polsce Dzień wolności podatkowej od 1994 roku oblicza Centrum im. Adama Smitha.

Dzień Wolności Podatkowej w innych krajach

Dzień Wolności Podatkowej nie ma stałej daty, jednak można dostrzec pewne normy. Tak więc w Wielkiej Brytanii dawniej przypadał on na przełom maja i czerwca, dziś jest on podobny jak w Polsce (w 2023 w Polsce 21 czerwca, UK 18 czerwca). Na wyspach badania prowadzi się od 1963 roku, jednak za najbardziej wiarygodne uznaje się obliczenia po 1995 roku.

W USA Tax Freedom Day przypada już w drugiej połowie kwietnia (w 2022 i 2023 roku był to 18 kwietnia), jednak w poszczególnych stanach tradycyjnie widać duże zróżnicowanie, ponieważ każdy ma własne, lokalne obciążenia podatkowe. Dla przykładu Alaska obchodzi go pod koniec marca, a Nowy Jork na początku maja.

W Europie wyróżnia się Irlandia, która oferuje bardzo przyjazny dla wielkich korporacji system podatkowy. Dzień Wolności Podatkowej przypada tam więc na początku kwietnia. Na podobnym poziomie jest też Szwajcaria i Luksemburg, właśnie z powodów wspomnianego raju podatkowego, obliczenia daty symbolicznego zarabiania na siebie wskazują odpowiednio na początek maja i czerwca. Również nasi sąsiedzi z Litwy świętują wolność od podatków w maju. Na drugim biegunie są Niemcy (około 7 lipca) i Francja, gdzie data ta przypada na początku sierpnia. U naszego zachodniego sąsiada i nad Sekwaną płaci się jednak jedne z najwyższych podatków, które pozwalają finansować rozbudowany system socjalny oraz usług publicznych.