W latach siedemdziesiątych XX w. ustanowiono dwa święta o Identycznej nazwie Dzień Ziemi. Ten obchodzony 22 kwietnia powstał za sprawą nurtów proekologicznych w USA i został wypromowany przez amerykańskiego senatora Gaylorda Nelsona. I to dlatego Dzień Ziemi w Stanach Zjednoczonych jest obchodzony właśnie głównie 22 kwietnia. Kwietniowe obchody w kolejnych latach się upowszechniały co sprawiło, że tę datę obchodów przyjmowało coraz więcej organizacji na całym świecie. W Polsce często nazywany jest także Światowym Dniem Ziemi.
Jako Światowy Dzień Ziemi obchody w Polsce organizują między innymi Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz liczne szkoły i inne placówki związane z nauką. Dzień Ziemi corocznie jest koordynowany przez amerykańską organizację Earth Day Network z siedzibą w Waszyngtonie. W Polsce Dzień Ziemi w dniu 22 kwietnia obchodzony jest od 1990 roku i jest koordynowany przez lata był przez Fundację Ośrodka Edukacji Ekologicznej z Warszawy.
Planeta vs. Plastik - hasło przewodnie Dnia Ziemi 2024 Plastik to jeden z największych problemów środowiskowych XXI wieku. Obecnie rocznie na świecie produkuje się już ponad 450 milionów ton plastiku, gdy w 1950 r. było to mniej niż 2 mln ton. W skali świata tylko 9% jest poddawane recyklingowi. Pozostała część trafia na wysypiska śmieci (49%), trafia do odzysku energii przez spalanie (19%) lub jest źle zarządzana (22%), co zwykle oznacza, że trafia do mórz i oceanów lub do środowiska naturalnego.
Źródło powyższych danych: Hannah Ritchie, Veronika Samborska and Max Roser (2023) - “Plastic Pollution”, OurWorldInData.org
Sytuacja z gospodarką plastików w Europie jest znacznie lepsza niż na całym świecie i wg raportu Eurostat z 2018 r. poziom recyklingu w Unii Europejskiej (łącznie z Wielką Brytanią) wynosi 32,5%. składowanie na poziomie 25% a odzysk energii 42,6%. Polska jest mniej więcej na poziomie średniej UE. Liderami recyklingu w Europie są Litwa i Słowenia (>70%), a najgorsza sytuacja jest we Francji (<30%).
Zanieczyszczenie plastikiem ma negatywny wpływ na środowisko naturalne, zdrowie ludzi i zwierząt. Plastikowe odpady zaśmiecają plaże, rzeki i oceany, szkodząc ekosystemom wodnym. Mikroplastik, czyli małe cząsteczki plastiku, przedostaje się do łańcucha pokarmowego, zagrażając zdrowiu człowieka i zwierząt. Aby rozwiązać problem zanieczyszczenia plastikiem, konieczne jest zmniejszenie produkcji plastiku, zwiększenie recyklingu i poprawa zarządzania odpadami. Każdy z nas może przyczynić się do rozwiązania tego problemu, wybierając produkty z recyklingu, unikając jednorazowych opakowań i segregując odpady.
Dzień Ziemi corocznie odbywa się pod innym tematem przewodnim. Oto kilka haseł z poszczególnych lat:
- Planeta vs. Plastik - hasło przewodnie 2024 r.
- Zainwestuj w Naszą Planetę (2022 i 2023)
- Przywróć naszą Ziemię (2021)
- Działanie na rzecz klimatu (2020)
- Chroń nasze gatunki (2019)
- Zatrzymajmy zanieczyszczenie plastikiem (2018)
- W kierunku natury (2017)
- Zmieniaj nawyki - nie klimat (2014)
Podczas obchodów Światowego Dnia Ziemi w Polsce organizowane są liczne konferencje i festyny ekologiczne połączone ze zbiórką odpadów opakowaniowych, elektroodpadów i baterii. Prowadzone są szeroko rozumiane działania edukacyjne angażujące setki tysięcy nauczycieli, studentów i partnerów, aby edukować i inspirować kolejne pokolenie liderów ochrony środowiska.
Dom dla wszystkich żywych stworzeń. Niepowtarzalna planeta, jedyna w swoim rodzaju we wszechświecie. Ziemia - arcydzieło stworzenia. Wszyscy używamy wszystkiego, co daje nam nasza planeta: wody, powietrza, światła słonecznego, temperatury, roślin, zwierząt, oceanów i gór. Niestety Ziemia i całe środowisko są konsekwentnie niszczone przez nas - ludzi. Istotnie, dla każdego z nas bardzo ważne jest, abyśmy to zrozumieli i podjęli działania, aby temu zapobiec. Dlatego Dzień Ziemi jest koniecznością.
Dlaczego obchodzimy Dzień Ziemi? Obchody rozpoczęto od pomysłu świętowania dnia ku czci Ziemi, ale także od koncepcji pokoju. Dzień Ziemi obchodzony corocznie 22 kwietnia to doskonała okazja do upublicznienia stanu naszej planety.
Dzień Ziemi powinien być znacznie dłuższy niż jeden dzień. To musi być historyczny moment, kiedy obywatele świata powstają w ramach wspólnego wezwania do kreatywności, innowacji, ambicji i odwagi, których potrzebujemy, aby sprostać naszemu kryzysowi klimatycznemu i wykorzystać ogromne możliwości, jakie niesie przyszłość bezemisyjna.
Jak Dzień Ziemi pomaga środowisku? Inicjatywa skupia się na zachęcaniu mieszkańców naszej planety do znaczących działań. Stara się również wpływać na różne obszary życia na Ziemi, takie jak: działania na rzecz klimatu, nauka i edukacja, ludzie i społeczności, ochrona i renowacja, tworzywa sztuczne i zanieczyszczenia. W każdym z tych zagadnień Dzień Ziemi podkreśla konkretne problemy, z którymi wszyscy musimy się zmierzyć. Efekt? Wiele sukcesów na przestrzeni lat, takich jak np.: posadzenie setek milionów drzew w 32 krajach, rozpoczęcie Wielkiego Globalnego Sprzątania czy organizacja największych wydarzeń ekologicznych związanych z wolnością słowa w historii świata. Nie ma wątpliwości, że Dzień Ziemi to realna pomoc dla środowiska.
Co mogę zrobić z okazji Dnia Ziemi? Jak podaje oficjalna witryna Dnia Ziemi: „zmiana zaczyna się od działania”. Jeśli chcesz pomóc w ochronie naszej planety i środowiska, możesz podjąć działania, na przykład dołączając do corocznego globalnego sprzątania - ale najlepiej byłoby, gdybyś robił to regularnie, a nie tylko raz w roku. 22 kwietnia to jednak świetna okazja, aby zacząć i zachęcić innych do zrobienia tego samego. Możesz także zostać członkiem Dnia Ziemi, co jest jednym z najbardziej znaczących i bezpośrednich sposobów wspierania inicjatywy. Szkoły są również zachęcane do przyłączania się co roku do obchodów! Mogą zostać organizatorami jednego z tysięcy wydarzeń odbywających się każdego Dnia Ziemi, a nawet zarejestrować to na oficjalnej stronie Dnia Ziemi. To świetny sposób, aby nauczyć uczniów, jak ważne jest dbanie o planetę Ziemię.