Zielone Świątki 2023

Zesłanie Ducha Świętego obchodzone jest w 50. dni po pierwszym zmartwychwstaniu Jezusa Chrystusa. Według Dziejów Apostolskich, na zebranych w wieczerniku apostołów zstąpił Duch Święty. W tym czasie apostołowie zaczęli przemawiać w wielu językach i otrzymali od Boga dary duchowe, tak zwane charyzmaty. Jezus Chrystus przed Wniebowstąpieniem zapowiedział apostołom to wydarzenie. Dzień Zesłania Ducha Świętego, zwany jest także Pięćdziesiątnicą lub Zielonymi Świątkami. Zielone Świątki są w religii chrześcijańskiej świętem ruchomym i przypadają po 49. dniach od Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego.

Nazwa „Zielone Świątki” pochodzi z pogańskich obchodów święta wiosny. Najprawdopodobniej wywodzi się z wcześniejszego święta zwanego Stado. Pierwsza wzmianka o nim pojawiła się w Kronice Długosza, który opisuje obrzędy jako radosne igrzyska urządzane na cześć bóstw. Obchodom towarzyszyły zabawy sportowe oraz taneczne.

Tradycja ludowa Zielonych Świątek nawiązuje do rytmu przyrody oraz pierwotnej magii, która pomagała oczyścić ziemię z demonów wodnych, odpowiedzialnych za proces wiosennej wegetacji. W tym dniu palono ognie, zaś domy były przyozdabiane magicznymi roślinami, zielonymi gałązkami, tatarakiem oraz kwiatami. W ludowych zwyczajach szczątkowo zachowały się tradycje związane z przystrajaniem wieńcami i kwiatami bydła oraz toczeniem jajka po grzbietach zwierząt hodowlanych. W okresie późniejszym uroczyste procesje obchodząc pola uprawne nosiły chorągwie i obrazy święte, śpiewając przy tym pieśni nabożne.

Niektóre zwyczaje zachowały się po dzień dzisiejszy. Na przykład górale zagórzańscy oraz Podhalanie, w czasie Zielonych Świątek palą w sobótkową noc ogniska, od których odpalają fakły lub kozubki, czyli pochodnie wykonane z kory młodego świerka. Pochodnia przypomina sakwę na długim kiju, do której wkłada się żywicę. Fakły wykorzystywane są w trakcie pochodów między poszczególnymi ogniskami oraz w czasie obchodów po zasianych polach, w celu zapewnienia ochrony ziemi przed działaniem złych demonów.