Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego 2025

Do najbliższych obchodów Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego zostało 80 dni, czyli 2 miesiące i 18 dni.

W 2025 roku Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego przypada na 21 lutego (piątek).

Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego corocznie obchodzony jest 21 lutego i został ustanowiony przez UNESCO 17 listopada 1999 roku. Data święta stanowi upamiętnienie tragicznego wydarzenia w Bangladeszu, gdy w 1952 roku pięciu studentów zginęło podczas demonstracji, domagając się uznania języka bengalskiego jako języka urzędowego (wówczas wschodni Pakistan). Wiele języków na świecie zagrożonych jest wyginięciem i według szacunków UNESCO, prawie połowie z 6000 języków grozi zapomnienie w ciągu kolejnych 2-3 pokoleń.

W każdym roku, święto odbywa się pod różnym hasłem. m. in.:
- Edukacja wielojęzyczna jest filarem edukacji międzypokoleniowej (hasło na obchody w 2024 r.)
- Edukacja wielojęzyczna – konieczność transformacji edukacji (2023)
- Wykorzystywanie technologii do nauki wielojęzycznej: wyzwania i możliwości (2022)
- Wspieranie wielojęzyczności na rzecz edukacji włączającej i integracji społecznej (2021)
- Ochrona różnorodności językowej
- Alfabet Braille'a i język migowy
- Języki i cyberprzestrzeń
- Edukacja wielojęzyczna
- Międzynarodowy Rok na rzecz Zbliżenia Kultur
- Technologie informacyjne i komunikacyjne
- Lokalne języki dla globalnego obywatelstwa: nauka w centrum uwagi
- Nauka w języku ojczystym i edukacja integracyjna
- Zrównoważona przyszłość dzięki edukacji wielojęzycznej
- Nasze języki, nasze aktywa.

Świadomość znaczenia języka ojczystego i dialektów przyczynia się do rozwijania edukacji globalnej oraz wpływa na kształtowanie społeczeństwa zarówno w znaczeniu lokalnym jak i globalnym. W tym dniu organizowane są spotkania naukowe, seminaria oraz wydarzenia dotyczące roli języka w kulturze oraz w życiu codziennym. Tematem naukowej konferencji jest choćby rola języków ojczystych, w promowaniu wiedzy społeczeństw lokalnych i autochtonicznych oraz znaczenie języków w rozwiązywaniu problemów dotykających świat.

W naszym kraju w tym dniu organizowane są między innymi kampanie społeczne dotyczące języka polskiego. Na przykład, w 2012 roku rozpoczęła się kampania pod nazwą „Ojczysty - dodaj do ulubionych”, która została zorganizowana przez Narodowe Centrum Kultury i Radę Języka Polskiego. Celem kampanii jest upowszechnianie świadomości językowej oraz zwiększenie poczucia odpowiedzialności za polszczyznę. Inną kampanią społeczną jest „Język polski ą-ę”, która przeciwdziała zapomnieniu charakterystycznych polskich liter. A dzięki zachowaniu źródeł historycznych dziś wiemy, że najstarsze zdania zapisane w języku polskim i na ziemiach śląskich brzmią: „Dum bibo piwo, stabat mihi kolano krzywo" oraz „Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj”. To zdanie zostało zamieszczone w „Księdze Henrykowskiej”, spisanej w opactwie cystersów w Henrykowie ok. 1270 roku przez jej opata Piotra. Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego zarówno w skali globalnej i lokalnej dąży do ochrony języków ojczystych, jako wspólnego dziedzictwa kulturowego.

Pomysł obchodzenia Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego był inicjatywą Bangladeszu. Został zatwierdzony na Konferencji Generalnej UNESCO w 1999 roku i jest obchodzony na całym świecie od 2000 roku. UNESCO wierzy w znaczenie różnorodności kulturowej i językowej dla zrównoważonych społeczeństw. W ramach swojego mandatu na rzecz pokoju działa na rzecz zachowania różnic kulturowych i językowych, które sprzyjają tolerancji i szacunku dla innych.
Różnorodność językowa jest coraz bardziej zagrożona, ponieważ coraz więcej języków zanika. Na całym świecie 40 procent populacji nie ma dostępu do edukacji w języku, którym mówią lub rozumieją. Niemniej jednak poczyniono postępy w edukacji wielojęzycznej opartej na języku ojczystym, przy coraz większym zrozumieniu jej znaczenia, szczególnie w początkach edukacji, oraz większym zaangażowaniu w jej rozwój w życiu publicznym.

Języki, ze swoimi złożonymi implikacjami dla tożsamości, komunikacji, integracji społecznej, edukacji i rozwoju, mają strategiczne znaczenie dla ludzi i planety. Jednak ze względu na procesy globalizacji są one coraz bardziej zagrożone lub całkowicie zanikają. Kiedy języki zanikają, tak samo dzieje się z bogatą różnorodnością kulturową świata. Szanse, tradycje, pamięć, wyjątkowe sposoby myślenia i ekspresji - cenne zasoby zapewniające lepszą przyszłość - również są tracone. Społeczeństwa wielojęzyczne i wielokulturowe istnieją dzięki swoim językom, które w zrównoważony sposób przekazują i chronią tradycyjną wiedzę i kultury.

W Polsce językiem urzędowym jest oczywiście j. polski ale są też języki regionalne, które czasem określa się jako dialekty języka polskiego lub etnolekty. Tymi językami są język kaszubski (kaszëbskô mòwa) i język śląski (ślōnskŏ gŏdka). W niektórych gminach województwa pomorskiego (Linia, Luzino, Parchowo, Sierakowice i Żukowo) urzędnicy są zobowiązani ustawowo, aby na pisma interesantów w kaszubszczyźnie odpowiadać również w tej mowie, gdy interesanci sobie tego życzą. W innych rejonach polski także możemy spotkać różne formy dialektów j. polskiego np. gwara góralska, gwara podlaska, gwara wielkopolska, gwara kurpiowska i wiele innych.

Edukacja wielojęzyczna jest filarem edukacji międzypokoleniowej


Multilingual education is a pillar of intergenerational learning - to hasło kluczowe podczas Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego 2024. UNESCO podkreśla, że edukacja wielojęzyczna jest filarem nauki międzypokoleniowej, czyli przekazywania wiedzy i kultury z pokolenia na pokolenie. Polski Komitet ds. UNESCO to hasło przetłumaczył tak: Edukacja wielojęzyczna: filar uczenia się i uczenia się międzypokoleniowego.
To hasło łączy języki z tradycją i wartościami: Języki nie są tylko narzędziami komunikacji, ale także nosicielami kultury, historii i tożsamości. Edukacja wielojęzyczna pozwala młodym ludziom poznawać tradycje i wartości innych grup, co buduje zrozumienie i szacunek. Wzmacnia więzi międzypokoleniowe: Kiedy młodzi ludzie uczą się języka swoich dziadków lub pradziadków, tworzy się wyjątkowa więź międzypokoleniowa. Pozwala to na przekazywanie opowieści, wiedzy i umiejętności w sposób bezpośredni i naturalny. Poprawia wyniki w nauce: Badania wykazują, że wielojęzyczność zwiększa zdolności poznawcze, takie jak pamięć, koncentracja i rozwiązywanie problemów. Dzięki temu dzieci uczące się wielu języków mogą osiągać lepsze wyniki w nauce. Otwiera drzwi do możliwości: W dzisiejszym globalnym świecie umiejętność posługiwania się wieloma językami jest ceniona przez pracodawców i otwiera wiele drzwi do kariery. Edukacja wielojęzyczna pomaga młodym ludziom być bardziej konkurencyjnymi na rynku pracy.

Występowanie Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego w innych latach

DzieńDataNazwa święta
Wtorek21.02.2023Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego 2023
Środa21.02.2024Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego 2024
Sobota21.02.2026Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego 2026
Niedziela21.02.2027Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego 2027
Poniedziałek21.02.2028Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego 2028
Środa21.02.2029Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego 2029
Czwartek21.02.2030Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego 2030
Piątek21.02.2031Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego 2031

Inne święta i obchody tego samego dnia w Polsce 🇵🇱 (w tym międzynarodowe)

Święta i obchody w kolejnych dniach po 21 lutego