Obchody Halloween w Kanadzie były 1 miesiąc i 16 dni temu.

W 2018 roku Halloween przypadł na 31 października (środa).

Kanadyjczycy uchodzą za spokojnych i miłych ludzi, a jak to wygląda podczas Halloween? Lubią się bać i na wzajem straszyć? Fakt, że kanadyjskie Halloween jest najbardziej dochodowe na świecie daje dużo do myślenia....


Początki Halloween

Nazwa Halloween wywodzi się od skrótu „All Hallows' E’en” (Wigilia Wszystkich Świętych). Samo święto swoje korzenie ma na kontynencie europejskim, w historii celtyckiej. Dawniej w rejonie dzisiejszej Wielkiej Brytanii pod koniec października odbywały się pogańskie festiwale na cześć powitania zimy. Jego nazwę „Samhain” można przetłumaczyć jako koniec lata. Rolnicy świętowali wtedy zbiory, spotykali się z rodziną, ale przede wszystkim chcieli w ten sposób sprowadzić łagodną aurę. Najwięcej osób umierało właśnie zimą - chłód, głód i niedostatek światła słonecznego zabierał ze sobą wielu ludzi na „druga stronę”. Halloween kojarzono więc ze świętem zmarłych. Kapłani celtyccy przekonywali, że granica między zaświatami a światem żywych w Wigilię Wszystkich Świętych zaciera się. Lud palił ogniska, by odegnać złe duchy. Składano ofiary ze zwierząt oraz z ludzi.

W ten oto sposób narodziła się tradycja przebierania w straszne stroje na podobieństwo demonów oraz zakładania masek. Miały one upodobnić ludzi do duchów oraz uniemożliwić rozpoznanie po opuszczeniu domu wieczorem. Inna tradycja z tych czasów to Trick-or-treat, czyli słynny cukierek albo psikus. Dawniej najbiedniejsi ludzie chodzili poprzebierani po domach prezentując krótkie przedstawienia w zamian za jedzenie, picie lub pieniądze. Rodziny dawały im tzw. „ciastka duszy" za ich obietnicę modlitwy za zmarłych krewnych. Dlatego w przeszłości noc halloweenową nazywano Thump-the-door Night. W późniejszych latach rodziny zostawiały miejsce przy stole dla dusz zmarłych krewnych, żeby mogli do nich dołączyć.


Początki Halloween w Kanadzie

Halloween do Kraju klonowego syropu przywieźli ze sobą irlandzcy i szkoccy imigranci w połowie XIX wieku. Pierwszy zarejestrowany przypadek przebrania się na Halloween odnotowano w Vancouver w Kolumbii Brytyjskiej w 1898 roku. Termin cukierek albo psikus pojawił się natomiast w gazecie „Lethbridge Herald" w dniu 4 listopada 1927 roku w związku z uroczystościami w pobliskim Blackie (Alberta). W pozytywnym tonie pisano wtedy o dzieciakach, które odwiedzają domy i całym wydarzeniu. Cukierek albo psikus zniknął jednak podczas II wojny światowej, głównie ze względu na racje cukrowe, ale ożywił się z nową energią wraz z rozwojem przedmieść w latach pięćdziesiątych.

O tym jak Halloween może przyczynić się do lepszej sprzedaży, wiedzieli już przedsiębiorcy w XIX wieku. Maski upiorów były w sklepach w Kingston w Ontario już w 1874 roku, ale notowano też większy popyt na orzechy, dynie i słodycze.


Współczesny Halloween

Dziś Halloween jest drugim najbardziej komercyjnie udanym świętem obok Bożego Narodzenia. Organizacja Retail Council of Canada oszacowała w 2014 roku, że Halloween reprezentuje przemysł kanadyjski w wysokości 1 miliarda dolarów. Podano, że przychody komercyjne wygenerowane przez Halloween w latach 2004-2014 wzrosły ponad dwukrotnie, co sprawia, że ten kanadyjski jest najbardziej dochodowy na świecie. Kanadyjczycy wydają więcej pieniędzy na mieszkańca na kostiumy, słodycze i dekoracje niż sami Amerykanie. Sklepy w Kraju Klonowego Liścia na długo przed 31 października promują najróżniejsze akcesoria związane z tym świętem. Istnieją choćby specjalne przysmaki a'la hallowenn. Są wśród nich oczywiście słodycze, np. cukierki w paczkach udekorowane symbolami święta. Popularne są też jabłka toffi wykonane przez powleczenie prawdziwych jabłek z gotowanym roztworem cukru, prażoną kukurydzą, popcornem i dyniowym pieczywem lub chlebem. Do dorosłych z kolei skierowane jest halloweenowe piwo, które jest wytwarzane przez dodanie dyni i przypraw do zacieru przed fermentacją.

W sklepach na długo przed 31 października eksponowane są także dynie, pocztówki i kartki z życzeniami, kostiumy oraz dekoracje. Jeśli chodzi o stroje czy maski to można przebrać się za klauna, ducha, diabła, czarownice, pirata, zombie, kościotrupa czy jakąś postać z filmu. Wśród nich takie sławy jak Michael Myers, Freddy Kruger, Pennywise, Pogromcy Duchów czy Jigsaw. Oczywiście nie może zabraknąć kostiumów dla zwierząt.

Podobnie jest z dekoracjami - pomysłów na udekorowanie domów jest cała masa: od cmentarzy własnej konstrukcji czy lochów, po kościotrupy, olbrzymie pająki w różnych wersjach i pajęczyny, na makabrycznych lalkach, duchach na ganku kończąc. Wiele osób inwestuje w takie „bajery" jak sztuczny dym czy „horrorowa” muzyka (choćby motywy muzyczne z Thrillera albo Ghostbusters). Nie może oczywiście zabraknąć „Jack-o’-lantern”, czyli lampy zrobionej z wydrążonej dyni. Zgodnie z legendą jej nazwa wywodzi się od Irlandczyka Jacka, leniwego i cwanego rolnika, któremu szatan zaproponował sprzedanie duszy w zamian za bogactwo. Ten jednak oszukał diabła, ale przez to nie może trafić ani do nieba ani do piekła. Błąka się więc po ziemi z charakterystyczną lampą. Dawniej lampę wykonywano z rzepy, buraków i brukwi. Gdy jednak imigranci ze Szkocji i Irlandii przybyli do Ameryki Północnej uznali, że dynia lepiej się do tego nadaje ze względu na obfite zaopatrzenie dyń i fakt, że zostały zebrane w ciągu kilku tygodni przed Halloween. Poza tym o wiele łatwiej wyrzeźbić lampę w dyni niż ziemniaku czy rzepie.

Udekorowane są oczywiście nie tylko prywatne posesje, ale i sklepy, galerie handlowe, restauracje, gabinety lekarskie itp. W wielu miejscach przebierają się również sami pracownicy.


Jak Kanadyjczycy bawią się podczas Halloween?

Co robią Kanadyjczycy 31 października? Odpowiedź jest prosta - bawią się! Przede wszystkim w całym kraju organizowane są różne imprezy tematyczne i przyjęcia. Bawią się niemal wszyscy, choć oczywiście Halloween nie jest świętem państwowym. Szkoły, organizacje, firmy, sklepy i urzędy pocztowe są otwarte jak zwykle, a transport publiczny kursuje według regularnych rozkładów jazdy.

Jedni bawią się we własnym gronie na tzw. domówkach – bilet wstępu to odpowiedni strój, nierzadko pewnie i alkohol. Uczestnicy oglądają horrory, słuchają muzyki i dzielą strasznymi historiami. Młodsi oczywiście udają się w poszukiwaniu słodyczy. Przebrani za duchy, czarownice, szkielety lub inne postacie odwiedzają domy w sąsiedztwie. Większość osób ma przygotowane słodycze i nie musi obawiać się, że padnie ofiarą psikusa. Podobnie jak w innych krajach, dzieci odwiedzają głównie przystrojone domy, co jest znakiem, ze jego mieszkańcy obchodzą Halloween.

W całym Kraju Klonowego Liścia odbywają się różne eventy, a ich repertuar jest bardzo bogaty. Organizują je parki rozrywki, muzea, miejsca historyczne, nawiedzony farmy itp. Oto przegląd największych imprez organizowanych w Kanadzie.

- Haunt Manor, Wodospad Niagara
W okolicach najsłynniejszego wodospadu na świecie znajduje się Haunt Manor, który oferuje wiele przerażających atrakcji. 31 pażdziernika jest tam bardzo tłoczno. Haunt Manor został nazwany najstraszniejszą i największą atrakcją Halloween w kraju. Obiekt znajduje się na zachód od Battle of Lundy's Lane, gdzie w czasie wojny brytyjsko-amerykańskiej w 1812 roku miała miejsce krwawa bitwa, a wiele osób na własne oczy widziało duchy. Wśród atrakcji są m. in. przedstawienia teatralne, pokazy magii, labirynt kukurydzy i kilka nawiedzonych domów (każdego roku zmienia się ich wystrój) czy Escape Room. Całość obsługiwana jest przez ponad setkę aktorów.

- The Train of Terror, Calgary
Najbardziej przerażający pociąg w Kanadzie zabiera gości na niezapomnianą przejażdżkę. Każdy wchodzi na pokład na własne ryzyko, a osoby poniżej 18 lat muszą pokazać upoważnienie od swojego opiekuna. Ta halloweenowa podróż ma wiele zwrotów akcji i przerażających niespodzianek. Nie jest to zabawa dla ludzi o słabych nerwach.

- The Montreal Zombie Walk, Montreal
To wydarzenie zapoczątkował zwyczajny flash mob, a przerodziło się w jedno z największych i najlepszych imprez Halloween w Kanadzie. Każdy może wziąć udział w The Montreal Zombie Walk - uczestnicy przebierają się za zombie i spacerują ulicami metropolii. To okazja do dobrej zabawy i poznania uroków drugiego co do wielkości miasta Kanady.

- Canada's Wonderland, Vaughan
Canada's Wonderland to 330-hektarowy park tematyczny położony w Vaughan, Ontario na przedmieściach Toronto. Jest to największy park rozrywki w Kanadzie. W parku odbywa się Halloween Haunt podczas którego straszy około 300 potworów, dostępne są koszmarne labirynty, organizowane są pokazy na żywo. Władze obiektu co roku dekorują obszar motywami halloweenowymi, specjalnym oświetleniem i nastrojową muzyką.

- Legends of Horror (Legendy Horroru)
Majestatyczny zamek w Toronto Casa Loma (Dom na wzgórzu) w Halloween przekształca się w ogromny nawiedzony dom. The Legends of Horror to wciągająca teatralna interpretacja wszystkich klasycznych horrorów. Publiczność będzie prowadzona przez trwającą godzinę samotną pieszą wycieczkę rozpoczynającą się w dolnych ogrodach Casa Loma i wijącą się przez tunele zamkowe i najciemniejsze przestrzenie.

- Village Fantôme de Cantley, Quebec
To największa hallowenoowa impreza w Quebecu. Village Fantôme de Cantley to wioska, któa oferuje przede wszystkim nawiedzone domy, zapewnia ciekawe gry terenowe i przedstawienia.


Inne ciekawe wydarzenia:

- W jednym z najstarszych miast w Ameryce Północnej Saint John (Nowa Fundlandia) odbywa się nawiedzona wycieczka, podczas której przebrani przewodnicy raczą uczestników opowieściami i pokazują ciekawe miejsca.

- W Stanley Park (Vancouver, Brytyjska Kolumbia) Ghost Train zabiera w podróż do mistycznego i magicznego świata, inspirowanego Halloween i innymi upiornymi opowieściami. To rodzinne wydarzenie jest otwarte dla wszystkich grup wiekowych – pokazuje świat duchów i upiorów, ale i trzeba się też liczyć z uprowadzeniem przez UFO.

- Nawiedzony Fort w Fort Battleford (narodowe miejsce historyczne) oferuje tzw. Ghost Walk lub Ghost Tour. Uczestnicy biorą udział w wyprawie, gdzie jedyne światło pochodzi z latarni, którą nosi przewodnik. W pomieszczeniach oficerskich można ponoć spotkać dawno zmarłego asystenta chirurga, który nawiedza budynek.

- Inne narodowe miejsce historyczne Citifax Citadel (Halifax, Nowa Szkocja) również oferuje Ghost Tour. Brama Cytadeli otwiera się przed uczestnikami, a ich oczom ukazuje się przewodnik w pełnym mundurze, stojący na mostku zwodzonym i trzymający latarnię. W milczeniu wzywa ich na most zwodzony i zabiera do ciemności fortu, który od 1749 roku dominuje w porcie Halifax.

- W Summerside (Wyspa Księcia Edwarda) odbywa się The Historic Ghostwalk, które cementuje tamtejszą społeczność i jest doroczną tradycją dla wielu ludzi. Mieszkańcy słuchają miejskich legend i oglądają ciekawe inscenizacje.

- Haunted Pumpkin Festival w Prairie Gardens & Adventure Farm w Bon Accord (Alberta) to impreza organizowana od 1956 roku. Wśród atrakcji festiwalu są m. in. warsztaty tworzenia strachów na wróble, wyścigi kaczek i pociągi duchów, nawiedzone domy.

- Magnetic Hill Zoo w Moncton (New Brunswick) to jedno z najlepszych ogrodów zoologicznych w Kanadzie. W Halloween można nie tylko zobaczyć niektóre z 400 zwierząt, ale i wziąć udział w atrakcjach przygotowanych przez personel obiektu.

Ciekawostki:

- Trick or Treat for UNICEF

Kanada od 1955 roku brała udział w akcji Trick or Treat for UNICEF, który został zainicjowany w Filadelfii w 1947 roku, aby pomóc zebrać pieniądze dla dzieci w rozdartej wojną Europie. Konkursy, warsztaty rzeźby z dyni, maraton czytania to tylko kilka przykładów działań edukacyjnych i fundraisingowych, które rozwijają szkoły i dzieci, aby podnieść jakość edukacji. Dzieci odwiedzając domy mieli też specjalną puszkę datkami na szczytny cel, obecnie system darowizn przeniesiono do Internetu. Średnio Kanadyjczycy nadal przekazują 3 miliony dolarów na Halloween.

- Krytyka

Podobnie jak w innych krajach, także w Kanadzie Halloween jest również przedmiotem krytyki i kontrowersji. Jego przeciwnicy uważają, że święto promuje kult śmierci, a także zarzucają kostiumom seksualizowanie młodych dziewcząt a także przedstawiają rasowe i etniczne stereotypy.

- Halloween i niedźwiedzie

W 2014 roku mieszkańcom Banff w Albercie zalecono trzymanie dyń w domu, w obawie przed szukającymi pożywienia niedźwiedziami grizzly. Miśki robiące masę na zimę nie pogardziły dynią, a to mogło skończyć się niezapowiedzianą wizytą w ogrodzie. Jak wspominaliśmy, w Kanadzie podczas Halloween bawią się niemal wszyscy, dlaczego więc niedźwiedzie miałyby być gorsze?