Prawosławne Święto Chrztu Pańskiego 2025

Do najbliższych obchodów Prawosławnego Chrztu Pańskiego zostało 40 dni, czyli 1 miesiąc i 9 dni.

W 2025 roku Prawosławne Święto Chrztu Pańskiego przypada na 19 stycznia (niedziela).

19 stycznia to dla prawosławnych bardzo ważna data. W tym dniu obchodzone jest Kreszczenije Hospodnie, czyli Chrzest Pański - jedno z 12 głównych świąt w Kościele wschodnim. Najważniejszym punktem uroczystości jest obrzęd święcenia wody zwany świętem Jordanu.

Wyznawcy prawosławia łączą Kreszczenije Hospodnie z uroczystością Objawienia Pańskiego, w Kościele katolickim nazywanym też potocznie świętem Trzech Króli. Najstarsza tradycja tego święta należy właśnie do liturgii Kościoła wschodniego, w liturgii rzymskiej pojawiło się ono setki lat później. Jego historia sięga IV wieku, w późniejszym czasie uznano je także za pamiątkę chrztu Jezusa w Jordanie. Święto ma zwrócić uwagę wiernych na znaczenie chrztu oraz objawić Zbawiciela jako umiłowanego Syna Bożego, posłanego przez Ojca w mocy Ducha Świętego dla zbawienia człowieka.

O tym, jak ważne jest to święto w Kościele prawosławnym świadczy to, że wigilia uroczystości w przededniu Chrztu Pańskiego nazywana jest drugim świętym wieczorem (w odróżnieniu od wigilii Bożego Narodzenia). Wierni, podobnie jak 6 stycznia, zachowują ścisły post, a wieczorem ma miejsce uroczysta kolacja. Domownicy dzielą się prosforą, która w Cerkwi jest odpowiednikiem opłatka. Na stole królują tradycyjne wschodnie potrawy jak kutia, a także gołąbki, barszcz. Do każdej potrawy dodawana jest łyżka święconej wody. Dla wyznawców prawosławia woda ma szczególne znaczenie - jest źródłem życia i ma moc oczyszczania ciała oraz obmywania z grzechów. W czasie chrztu Chrystusa w Jordanie z nieba rozległ się głos Boga Ojca, a Duch Święty ukazał się pod postacią gołębicy. Objawienie się nad wodą całej Trójcy Świętej jest dla wiernych symbolem uświęcenia całej natury.

18 stycznia w cerkwi odprawiana jest liturgia św. Bazylego połączona z nieszporami, gdzie święci się chleba, pszenicy, wina i oliwy. Po nabożeństwie ma miejsce tzw. wielkie jordańskie poświęcenie wody. Wieczorem ma miejsce Wielkie Powieczerie.

Znakiem charakterystycznym dla Kreszczenije Hospodnie jest święcenie wody. Najpierw w cerkwi odprawiana jest liturgia św. Jana Chryzostoma, po której ze świątyni wychodzi procesja nad brzeg rzeki (jeśli jest zamarznięta, dzień wcześniej w lodzie wykuwana jest przerębel w kształcie krzyża). Dawniej uroczystość poświęcenia wody celebrowano tylko nad historycznym Jordanem. Na czele procesji wierni niosą chorągwie cerkiewne i krzyż z wizerunkiem Jezusa. Po przybiciu nad rzekę modlą się przy krzyżu oraz ołtarzu z lodu. Często są one ozdobione gałązkami jedliny, które uczestnicy procesji mogą zabrać do domu by mieć ochronę przed złymi mocami. Kapłan po odmówieniu modlitwy zanurza w wodzie trzy płonące świece — atrybut Trójcy Świętej.

Wyznawcy obrządku wschodniego po ceremonii zanurzają się w zimnej wodzie, wierząc w jej uzdrawiającą moc. W takich krajach jak Rosja czy Ukraina w kąpieli biorą udział tysiące osób. Na koniec uroczystości wierni poświęceni zostają wodą i zabierają ją do domu. Tam robi się z niej kleistą papkę i wszędzie maluje znak krzyża. Ma to chronić gospodarstwo przed złymi mocami. Należy też poświęcić wodą jordańską całe gospodarstwo, co zapewni pomyślność. Wyznawcy obrządku bizantyjskiego wierzą zresztą, że ta woda ma uzdrawiającą moc, więc jeszcze kilka dni po Kreszczenije Hospodnie piją ją przed posiłkami oraz dają zwierzętom. Dawniej niektóre dziewczęta obmywały się nią, by zmyć z siebie ziemski brud.

W dniu Kreszczenije Hospodnie prawosławni kapłani odwiedzają domy wiernych. Symbolizuje to rozpoczęcie przez Jezusa publicznej działalności po swym chrzcie. Duchowni błogosławią dom wodą jordańską i modlą się w intencji domowników. Dobry i wierzący Gospodarz powinien mieć na stole ikonę, chleb, sól oraz świecę. Jako że święto to połączone jest z Objawieniem Pańskim, powinien on też spodziewać się wizyty kolędowników.

Występowanie Prawosławnego Chrztu Pańskiego w innych latach

DzieńDataNazwa święta
Czwartek19.01.2023Prawosławne Święto Chrztu Pańskiego 2023
Piątek19.01.2024Prawosławne Święto Chrztu Pańskiego 2024
Poniedziałek19.01.2026Prawosławne Święto Chrztu Pańskiego 2026
Wtorek19.01.2027Prawosławne Święto Chrztu Pańskiego 2027
Środa19.01.2028Prawosławne Święto Chrztu Pańskiego 2028
Piątek19.01.2029Prawosławne Święto Chrztu Pańskiego 2029
Sobota19.01.2030Prawosławne Święto Chrztu Pańskiego 2030
Niedziela19.01.2031Prawosławne Święto Chrztu Pańskiego 2031

Inne święta i obchody tego samego dnia w Polsce 🇵🇱 (w tym międzynarodowe)

Święta i obchody w kolejnych dniach po 19 stycznia