Obchody Święta Zakończenia I Wojny Światowej we Francji były 40 dni, czyli 1 miesiąc i 10 dni temu.
W 2024 roku obchody Święta Zakończenia I Wojny Światowej we Francji przypadły na 11 listopada (poniedziałek).
W I wojnie światowej zginęło ponad 15 milionów ludzi, w tym ponad milion Francuzów. Dla obywateli tego kraju był to więc dramatyczny okres, jednak ostatecznie zakończony zwycięstwem. Dzień zakończenia I wojny światowej czy też Dzień zawieszenia broni upamiętnia podpisanie rozejmu między Ententą i Cesarstwem Niemieckim.
Uchwalenie Dnia zakończenia I wojny światowej
Rozejm pomiędzy Ententą i Cesarstwem Niemieckim podpisany został w wagonie kolejowym w lesie Compiegne 11 listopada 1918 roku (ciekawostka: po bitwie o Francję podczas II wojny światowej Adolf Hitler kazał przegranym podpisać kapitulację w tym samym wagonie i w tym samym miejscu 22 czerwca 1940 roku). O godzinie 5:20 przypieczętowano zawieszenie broni, rozejm wszedł w życie tego samego dnia o godzinie 11:00 czasu paryskiego. I wojna światowa oficjalnie skończyła się 28 czerwca 1919 roku, kiedy podpisano traktat wersalski. Wiktoria, jaką było zawarcie rozejmu kończącego I wojnę światową upamiętnia Dzień zakończenia I wojny światowej. Jest on obchodzony w różnych krajach, np. w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii nosi nazwę Memorial Day. We Francji mówi się Armistice i jest to święto narodowe.
Pierwszy Dzień zawieszenia broni co prawda odbył się w Wielkiej Brytanii, w Pałacu Buckingham, ale miał wiele wspólnego z Francją. Wieczorem 10 listopada odbył się w nim bowiem bankiet na cześć Prezydenta Republiki Francuskiej, a następnego dnia rankiem dwuminutową ciszą uczczono tych, którzy zginęli w czasie wojny.
Nad Sekwaną święto zostało ustanowione na mocy ustawy z 24 października 1922 roku. Od 2012 roku 11 listopada obchodzony jest również jako dzień hołdu dla wszystkich zmarłych dla Francji.
Obchody Dnia zakończenia I wojny światowej we Francji
Z reguły oficjalna ceremonia pamiątkowa odbywa się przed pomnikiem wojennym miasta lub wsi. Składa się przy nim wieńce, przemawiają lokalni politycy, a o 11 mają miejsce dwie minuty ciszy. Wiele kościołów odprawia też specjalne nabożeństwo upamiętniające bohaterów wojennych i dzień zakończenia działań zbrojnych. Centralne obchody organizowane są w Paryżu przy Grobie Nieznanego Żołnierza (La tombe du soldat inconnu) pod Łukiem Triumfalnym. Warto wspomnieć, że Francja i Wielka Brytania były pierwszymi krajami, które stworzyły grobowce swoich nieznanych żołnierzy. Nad Sekwaną pochowano ciało niezidentyfikowanego bohatera z cytadeli Verdun, jest on symbolem wszystkich, którzy zginęli w służbie dla kraju. Inicjatorem powstania pomnika był Fryderyk Simon – działacz i prezes wielu towarzystw o charakterze patriotycznym, który stracił w I wojnie światowej trzech synów. Nigdy nie dowiedział się, gdzie zostali pochowani. Zaproponował więc utworzenie symbolicznego miejsca pamięci, w którym każdy może oddać hołd poległym za ojczyznę żołnierzom.
W uroczystościach w stolicy Francji uczestniczą weterani, wojsko, służby mundurowe, politycy, władze oraz cywile. Hołd zmarłym oddaje prezydent, który składa wieniec, a także przedstawiciele zagranicznych delegacji. O godzinie 11 cały kraj zamiera na dwie minuty, pierwsza to hołd dla żołnierzy i cywili, druga dla pozostawionych wdów, sierot oraz rannych.
Wiele osób ten pełen zadumy dzień spędza w towarzystwie rodziny i przyjaciół, wspominając krewnych, którzy służyli we francuskich wojskach. Pamięć o nich pozwalają utrzymać albumy ze zdjęciami czy pamiątki.
Wyjątkowe obchody
Armistice we Francji jest ważnym świętem, który przypomina o poświęceniu żołnierzy podczas wojny oraz upamiętnia wszystkie ofiary. W tym kraju I wojna światowa ma przeważnie większe znaczenie niż II, inaczej niż w Polsce. Widać to choćby po historii obchodów dwóch świąt upamiętniających zakończenie tych konfliktów. W przypadku Dnia Zwycięstwa przypadającego 8 maja było wiele zawirowań - o jego ustanowienie mocno musieli upominać się weterani, co jakiś czas był też odwoływany. W przypadku Armistice jest inaczej, o obchodach rocznicy zakończenia I wojny światowej pamiętano nawet podczas kolejnej wojny. 11 listopada 1940 roku przy Grobie Nieznanego Żołnierza zgromadziło się ponad 2,5 tysiąca studentów i licealistów, wielu z nich zostało z tego powodu aresztowanych przez okupujących Francję nazistów. 70 lat później w dniu święta pod paryskim Łukiem Triumfalnym prezydent Nicolas Sarkozy odsłonił tablicę upamiętniającą młodych bohaterów. Tego dnia w Paryżu obecnych było wielu uczestników tamtych wydarzeń. Niestety zabrakło weteranów pamiętających wydarzenia z lat 20. XX wieku. Ostatni z nich, Lazare Ponticelli, zmarł 12 marca 2008 roku. Dożył sędziwego wieku 110 lat, a jego pogrzeb był głośnym wydarzeniem. Weteran jednak długo wzbraniał się przed uroczystym pogrzebem, zgodził się dopiero gdy obiecano mu skromną ceremonię dedykowaną wszystkim uczestnikom I wojny światowej. Pogrzeb odbył się w paryskim Pałacu Inwalidów, udział wzięło w nim ponad 500 osób, w tym Nicolas Sarkozy i Jacques Chirac.
11 listopada 2018 roku święto miało wyjątkowy charakter, bowiem była to 100 rocznica zawieszenia broni. Uroczyste obchody odbywały się na całym świecie, we Francji ponad 70 szefów rządów i głów państw zgromadziło się przy Łuku Triumfalnym w Paryżu. Wśród rządzących z Europy, Ameryki Północnej, Afryki i Bliskiego Wschodu na 100 lecie zakończenia wojny przybyli m.in. prezydent USA Donald Trump, prezydent Rosji Władimir Putin czy kanclerz Niemiec Angela Merkel.
W ramach jubileuszowej rocznicy Merkel i Sarkozy odsłonili w Rethondes pod Compiegne nową tablicę upamiętniającą historyczny rozejm kończący wojnę. Warto wspomnieć, że 2018 rok we Francji był „Rokiem Clemenceau". Georges Clemenceau był szefem rządu od 1917 roku, po pokonaniu Niemiec nazywano go Ojcem Zwycięstwa.
Francuski symbol – chabry
W Wielkiej Brytanii, USA czy Kanadzie symbolem święta są czerwone maki, natomiast we Francji dodatkowo jest nim chaber. Ten kwiat wybrano z kilku względów: po pierwsze w błocie okopów na polu bitwy przesiąkniętej krwią był często jedynym znakiem życia. Kolejny powód jest związany z tym, że mundury w takim kolorze nosili nowi rekruci, urodzeni w samej końcówce XIX wieku. Wiele osób wskazuje również na symbolikę chabru, która związana jest z czystością i delikatnością. Niebieski widnieje też na francuskiej fladze.
W 1916 roku Suzanne Lenhardt, pielęgniarka ze szpitala wojskowego Invalides, wdowa po kapitanie piechoty kolonialnej wraz z Charlotte Malleterre, której ojciec i mąż byli generałami, poruszone cierpieniem jakie ponoszą ranni żołnierze postanowiła stworzyć specjalne przypinki z chabrem. Zorganizowały warsztaty, na których żołnierze mogli w ten sposób aktywnie spędzać rehabilitację. 15 września 1920 roku przewodniczący Mutilés de France Louis Fontenaille zaproponował aby insygnia stały się odwiecznym symbolem tych, którzy zginęli za Francję. Od 1935 roku państwo oficjalnie sprzedaje Bleuet de France 11 listopada, a od 1957 roku także 8 maja, w rocznicę kapitulacji nazistowskich Niemiec. Zyski ze sprzedaży chabrów trafiają do organizacji wspierających ofiary wojny, w tym weteranów, sieroty i wdowy.
Przy każdym święcie pamięta się o ofiarach i walczących żołnierzach, ale równie ważna co przeszłość, jest przyszłość Francji i Europy, w której ten kraj ma mocną pozycję. Dlatego we wszystkich najróżniejszych mediach, od telewizji i radia po media społecznościowe rozmawia się o tym, by historyczne różnice między narodami nigdy więcej nie doprowadziły do wydarzeń takich jak wojna. To uniwersalne przesłanie, które 11 listopada obowiązuje na całym świecie.