Do najbliższych obchodów Trzech Króli we Francji zostało 187 dni, czyli 6 miesięcy i 3 dni.
W 2023 roku Trzech Króli we Francji przypada na 6 stycznia (piątek).
Święto Trzech Króli we Francji to wydarzenie ważne z powodów religijnych, ale jego najbardziej charakterystyczny element niekoniecznie związany jest z wiarą. To Galette des Rois, czyli Ciasto Trzech Króli, które 6 stycznia jest obecne niemal w każdym francuskim domu.
Historia Trzech Króli
Święto Trzech Króli lub Objawienie Pańskie nosi we Francji nazwę Epiphanie. Stanowi ono jedno z najstarszych świąt chrześcijańskich, a jego celem jest upamiętnienie objawienia się Boga całemu światu oraz trzech Mędrców, przybyłych do Betlejem, by oddać pokłon narodzonemu Synowi Bożemu. Kacper, Melchior i Baltazar przynieśli w darze złoto, kadzidło i mirrę. Reprezentowali oni ludzi z całego świata: Europy, Afryki i Azji. Uniwersalność zbawienia, ponad wszelkimi podziałami sprawia, że to jedno z ważniejszych świąt w Kościele powszechnym, we Francji nie jest inaczej, choć 6 stycznia nie jest dniem wolnym od pracy.
Święto Trzech Króli we Francji
Jednym z najbardziej charakterystycznych zwyczajów przy okazji święta jest dzielenie się na pamiątkę hołdu, jaki Mędrcy złożyli małemu Jezusowi ciastem Galette des Rois, czyli Ciastem Trzech Króli. Można je kupić w każdej cukierni, a według statystyk gości ono na stołach prawie 85 % Francuzów. Na północy przeważa ciasto francuskie nadziewane masą migdałową, mieszkańcy południowych regionów gustują w cieście drożdżowym z kandyzowanymi rodzynkami oraz skórką z pomarańczy lub cytryny, często w kształcie korony. Wszystkich łączy jednak tradycja związana z tym przysmakiem. Przeważnie najmłodsze dziecko wchodzi pod stół i wskazuje kto będzie kroił ciasto. Jeden kawałek (part du pauvre) przeznaczony jest dla pierwszego biedaka, który przekroczy progi domu. W cieście schowana jest ceramiczna figurka (dawniej były to ziarna bobu albo fasolka), a szczęśliwy znalazca zostaje królową lub królem i nosi specjalnie przygotowaną na tę okazję koronę.
Co roku wielkie Galette des Rois o średnicy przekraczającej metr, jest wręczane prezydentowi Francji, choć bez figurki. Tradycja ta sięga roku 1975 roku, kiedy to Valéry Giscard d'Estaing otrzymał od paryskich piekarzy ten przysmak. Zwyczaj spożywania ciasta i „koronowania” na Dzień Trzech Króli sięga natomiast znacznie odleglejszych czasów. Już podczas przedchrześcijańskich Saturnalii, które przypadały w okresie Objawienia Pańskiego, przy pomocy ziarna bobu losowano, kto spośród niewolników będzie jednodniowym królem. Do pewnego momentu podobny zwyczaj obowiązywał na francuskim dworze królewskim. Kobieta, która znalazła w nim ziarno bobu, zostawała na jeden dzień królową i miała prawo do życzenia spełnianego przez króla. Tradycja ta została jednak zlikwidowana przez Ludwika XIV. Z kolei Ludwik II Bourbon w okresie Epiphanie wyszukiwał najbiedniejsze dziecko, ubierał je w królewskie stroje i dawał do dyspozycji swoich oficerów, by ci mu służyli. Dodatkowo rodzice dziecka otrzymywali środki pieniężne przeznaczone na edukację pociechy.
Tradycja dzielenia się Ciastem Trzech Króli przetrwała nawet czasy rewolucji francuskiej, gdzie sama nazwa tego przysmaku była już „niebezpieczna”. Zmieniono ją wtedy na „ciasto równości”, a figurki lub bób zastąpiono porcelanową czapką frygijską. Co do samych figurek, to stanowią one łakomy kąsek dla kolekcjonerów. Zarówno te z przeszłości, jak i teraźniejszych Ciast Trzech Króli.
Warto wspomnieć, że od wielu już lat w sobotę przed świętem Objawienia Pańskiego paryscy szefowie kuchni zyski ze sprzedaży placka przeznaczają na cele charytatywne.
Nie samym plackiem Francja żyje. Wiele rodzin katolickich w okresie świątecznym buduje szopkę, a zwieńczeniem konstrukcji jest dołożenie 6 stycznia figurek Trzech Króli – Kacpra, Melchiora i Baltazara. Z kolei w niektórych obszarach Mozeli obecna jest tradycja znana m. in. z Polski czy Niemiec, gdzie kolędnicy poprzebierani za Mędrców chodzą po domach, śpiewają kolędy w zamian za dary. Z pewnością wpłynął na to fakt, że ten region był kiedyś pod panowaniem niemieckim. Wydaje się jednak, że żaden obyczaj nie przebije popularnością dzielenie się Galette des Rois.