Dzień Andaluzji 2025

Andaluzja to region, który może pochwalić się bogatą kulturą. Jest ona wynikiem złożonego procesu, na który wpłynęły różne narody i uwarunkowania społeczno-historyczne. 28 lutego przypada święto tego barwnego terytorium Hiszpanii, czyli Día de Andalucía. Upamiętnia ono rocznicę referendum z 1980 roku o Statucie Autonomii Andaluzji. Jej mieszkańcy zadecydowali wtedy, że chcą posiadać status społeczności autonomicznej względem Hiszpanii.

Historia Andaluzji

Nazwa Andaluzja pochodzi od plemienia Wandalów, którzy zanim osiedlili się w tym regionie, rozbili potężne Cesarstwo Rzymskie. Nazwa ta funkcjonuje od V wieku, przez setki kolejnych lat tereny te zyskiwały na znaczeniu oraz kształtował się tu specyficzny folklor. W epoce średniowiecza kultura andaluzyjska była pod silnym wpływem muzułmańskim, a Kordoba należała do najbogatszych miast w Europie. Maurowie zakładali w tym regionie uniwersytety, sprowadzali dzieła sztuki i największe osiągnięcia cywilizacyjne. Na przestrzeni setek lat w Andaluzji mieszały się jednak wpływy iberyjskie, celtyckie, fenickie, kartagińskie oraz rzymskie, co wpłynęło na wyjątkowość tego regionu.

Obecnie to najludniejsza i druga największa pod względem powierzchni wspólnota autonomiczna w Hiszpanii. Stolicą Andaluzji jest Sewilla, inne ważne miasta to Grenada, Kordoba i Malaga. To bogaty region rolniczo-przemysłowy, z rozwiniętym górnictwem, uprawami oliwek, bawełny, dębu korkowego, cytrusów, palm daktylowych. Andaluzja jest też znana ze sztuki, jest choćby ojczyzną tańca flamenco, urodziło się tutaj wielu wybitnych artystów, m.in. Pablo Picasso.

Historia Dnia Andaluzji

W czasach reżimu generała Francisco Franco, region ten był jednym z najbardziej poszkodowanych, miejscem wielu mordów dokonywanych przez zwolenników krwawego dyktatora. Franco tłumił wszelkie ruchy autonomistyczne i separatystyczne, mniejszości narodowe nie mogły posługiwać się swoimi językami oraz używać flag i innych symboli narodowych. Po jego śmierci nastały spokojniejsze czasy, a mieszkańcy Andaluzji zapragnęli być niezależnymi wobec Hiszpanii. 4 grudnia 1977 roku około dwa miliony ludzi wyszło na ulice aby demonstrować suwerenność swojej małej ojczyzny. Dzień ten uważany jest za Narodowy Dzień Andaluzji i można go nazwać pierwowzorem Día de Andalucía, które upamiętnia referendum z 28 lutego 1980 roku o Statucie Autonomii Andaluzji. W 1981 roku Andaluzja została oficjalnie wspólnotą autonomiczną, zgodnie z postanowieniami drugiego artykułu hiszpańskiej konstytucji z 1978 roku, który uznaje i gwarantuje prawo do autonomii narodowości i regionów hiszpańskich.

Obchody Dnia Andaluzji

Święto przypada 28 lutego, ale jego obchody trwają cały tydzień, nazywany Semana Cultura (Tydzień Kultury) lub Semana Blanca (Biały Tydzień). W wielu miejscach Andaluzji można zobaczyć wywieszoną flagę składającą się z trzech poziomych pasów: zielonych górnego i dolnego oraz środkowego w kolorze białym. W środku widnieje godło Andaluzji z mitycznym greckim Heraklesem między dwiema kolumnami, symbolizującymi skały po obu stronach Cieśniny Gibraltarskiej.

W piątek przed rozpoczęciem Día de Andalucía, w szkołach uczniowie biorą udział w różnych konkursach i aktywnościach związanych z tym wydarzeniem: śpiewają hymn, uczą się o historii, wystawiają przedstawienia. Natomiast 28 lutego szkoły, a także wiele firm i innych organizacji jest zamkniętych. W niektórych miastach, szczególnie w regionie Malagi, szkoły są zamknięte przez cały tydzień. Dzień Andaluzji jest dniem wolnym od pracy, nawet więc w tych większych miastach panuje względny spokój.

- Oficjalne uroczystości

W wielu miastach organizuje się specjalne ceremonie, a centralne obchody mają miejsce w Sewilli, pod pomnikiem Blasa Infante. Był on najwybitniejszym politykiem z tego regionu oraz twórcą hymnu „Zielona i biała flaga". Napisał tekst, do którego muzykę skomponował José del Castillo Díaz. Infante został brutalnie zabity przez reżim Franco. W 1983 roku Andaluzyjski Parlament jednogłośnie uznał go za „Ojca Andaluzji Ojczyzny".

W ramach obchodów święta nagradza się ludzi zasłużonych dla regionu, a tych przecież nie brakuje, zarówno wśród sportowców, muzyków, malarzy, polityków czy naukowców. Ceremonia wręczenia tytułów „Ulubionych Synów Andaluzji" odbywa się w Teatro de la Maestranza w Sewilli. Honorowy tytuł od 1985 roku przyznaje Junta de Andalucía (instytucja, w ramach której organizowane są samorządy Autonomicznej Wspólnoty Andaluzji). Jest to najwyższe wyróżnienie Autonomicznej Wspólnoty Andaluzji. Warto dodać, że oprócz ludzi, medale dostają instytucje. Wśród laureatów są m. in.: Wolontariat Andaluzyjski, Radio Sevilla, Andaluzyjska Federacja Piłki Nożnej, Grupa Neurochirurgii Szpitala Regionalnego w Maladze.

- Zabawa, czyli flamenco i jedzenie

Hiszpanie, a więc i Andaluzyjczycy uwielbiają się bawić, więc święto ich regionu jest do tego dobrą okazją. Ludzie spotykają się ze znajomymi i rodziną zarówno w swoich domach, jak i najróżniejszych lokalach. Wszędzie króluje oczywiście flamenco. To nie tylko śpiew i taniec, ale i całe zjawisko kulturowe, związane z folklorem andaluzyjskich Cyganów. W 2010 roku flamenco zostało wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO. W dniu święta wszędzie można usłyszeć przeboje największych tuzów flamenco takich jak Camarón de la Isla czy Paco de Lucía, urodzonych oczywiście w Andaluzji.

Ważną częścią życia dla Andaluzyjczyków jest nie tylko taniec i śpiew, ale i jedzenie. Kuchnia tego regionu jest bardzo zróżnicowana. Tradycją Día de Andalucía jest przygotowanie andaluzyjskiego śniadania, złożonego z grzanki z oliwą z oliwek, podanego ze sokiem pomarańczowym. Typowe dania andaluzyjskie to pescaito frito (smażona ryba) i gazpacho, czyli zimna zupa z surowych, zmieszanych warzyw. Popularne są również owoce morza, takie jak ortiguillas i ukwiały w cieście oraz desery powstałe pod silnym wpływem arabskiej średniowiecznej kuchni andaluzyjskiej – np. pestinos (głęboko smażone ciasto skąpane w miodzie) i amarguillos (migdałowe makaroniki). Dobrą zabawę umila nierzadko alkohol, warto więc zanotować, że znane na całym świecie wina z Jerez były chwalone nawet przez Williama Szekspira.