Geneza Dnia Matki pochodzi z czasów starożytnych Greków i Rzymian. W tych czasach szczególnym kultem otaczano matki-boginie, które symbolizowały urodzaj oraz płodność. Mitologia starożytna bogata jest w opowieści o matkach-boginiach, poświęcających się w wychowywaniu dzieci. To właśnie wiosną najczęściej odprawiano obrzędy związane z płodnością oraz zapewnieniem urodzaju. Wiosna w postaci matek-bogini stanowiła symbol nowego życia. Tradycja obchodów powróciła do Anglii w XVII wieku pod nazwą „niedziela u matki”. W tym dniu składano wizytę w katedrze, a także obdarowywano matki kwiatami oraz słodyczami, w zamian za otrzymane błogosławieństwo. Obchody przetrwały do XIX wieku, zaś dopiero po II wojnie światowej zaczęto ponownie inicjować święto matek.
O ustanowieniu Dnia Matki w Stanach Zjednoczonych walczyła Ann Jarvis z Filadelfii, która po śmierci swojej matki chciała złożyć hołd wszystkim matkom. To dzięki niej i jej poprzedniczkom, w 1858 roku ustanowiono Dni Matczynej Pracy, zaś w 1872 roku Dzień Matek dla Pokoju. Pierwszy Dzień Matki odbył się w 1908 roku w Metodystycznym Kościele św. Andrzeja w Grafton w Zachodniej Wirginii. W 1912 roku powstało Międzynarodowe Stowarzyszenie Dnia Matki, aby promować to wydarzenie w innych krajach. W 1914 roku Kongres USA ustanowił Dzień Matki świętem narodowym. Corocznie to święto przypada w drugą niedzielę maja.
Obecnie Dzień Matki obchodzony jest w ponad 40 krajach na świecie. Na przykład w Mongolii to święto obchodzone jest podwójnie, jako Dzień Kobiet i Dzień Matki i Dziecka. We Włoszech dzieci w tym dniu pieką ciastka w kształcie serc, zaś na Bałkanach dzieci przytrzymują matki w łóżku, dopóki nie otrzymają słodyczy. W zamian za to pomagają w domowych obowiązkach. W niektórych krajach Dzień Matki obchodzony jest jako Dzień Kobiet. Na przykład w Chinach, Bułgarii i w Rosji to matki podwójnie celebrują ten dzień. Najpowszechniejszym zwyczajem na całym świecie związanym z tym świętem jest jednak wręczanie matkom kwiatów oraz prezentów, takich jak biżuteria, vouchery do SPA, książki, ubrania czy kosmetyki. Popularnym zwyczajem jest również zapraszanie matek do restauracji czy kina. Niektóre przedszkola z tej okazji urządzają przedstawienia dla mam.