Do najbliższych obchodów Światowego Dnia Zdrowia Psychicznego zostało 8 dni.
W 2023 roku Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego przypada na 10 października (wtorek).
Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego został ustanowiony w 1992 roku przez Światową Federację Zdrowia Psychicznego. Celem Święta jest zwrócenie szczególnej uwagi społeczeństwa na problematykę chorób psychicznych oraz dążenie do promowania właściwych postaw ludzkich wobec osób cierpiących na zaburzenia psychiczne. Corocznie obchody Światowego Dnia Zdrowia Psychicznego organizowane są na podstawie jednego, głównego tematu. Np. hasło „Zdrowie psychiczne i seniorzy” propagowało działania dążące do zwiększenia świadomości społecznej wobec problemów osób starszych cierpiących na choroby psychiczne, jak depresja czy choroba Alzheimera.
Zdrowie psychiczne jest powszechnym prawem człowieka
To hasło Światowego Dnia Zdrowia Psychicznego na 2023 r. (ang. Mental Health is a universal human right)
Temat ten został wybrany w globalnym głosowaniu z udziałem członków WFMH, interesariuszy i sympatyków. Poprzednie raporty Biura Praw Człowieka ONZ podkreślały, że osoby cierpiące na choroby psychiczne i osoby z niepełnosprawnością psychospołeczną doświadczają nieproporcjonalnie wyższego wskaźnika złego stanu zdrowia fizycznego i krótszej średniej długości życia. Piętno jest również istotnym wyznacznikiem jakości opieki i dostępu do pełnego zakresu wymaganych usług. Wiele osób na całym świecie mówi, jak to jest doświadczać choroby psychicznej lub mieć członka rodziny z chorobą psychiczną. Dyskryminacja, szkodliwe stereotypy i stygmatyzacja w społeczności, rodzinie, szkole i miejscu pracy uniemożliwiają zdrowe relacje, interakcje społeczne i integracyjne środowiska potrzebne dla dobra wszystkich członków społeczeństwa.
Zdrowie psychiczne musi być bezpośrednio umieszczone w ramach praw człowieka, aby przekształcić dążenie do zdrowego zdrowia psychicznego jako podstawowego prawa człowieka. Zapewnienie dostępu do usług w zakresie zdrowia psychicznego musi być obowiązkiem i odpowiedzialnością organizacji państwowych i globalnych, których nie można dłużej ignorować. Dostęp do lepszych warunków życia, bezpieczeństwa, żywności, schronienia i mieszkań jest niezbędny dla zdrowia psychicznego ludzi. Zdrowie psychiczne jest powszechnym prawem wszystkich obywateli świata i jest zgodne z podstawowymi zasadami WFMH z 1948 roku.
Uczyń zdrowie psychiczne i dobre samopoczucie dla wszystkich globalnym priorytetem temat obchodów w 2022 r.
Rosnące nierówności społeczne i ekonomiczne, przedłużające się konflikty, przemoc i sytuacje zagrożenia zdrowia publicznego dotykają całe populacje, zagrażając postępowi w kierunku poprawy dobrostanu; oszałamiające 84 miliony ludzi na całym świecie zostało przymusowo przesiedlonych w 2021 roku. Musimy pogłębić wartość i zaangażowanie, jakie przywiązujemy do zdrowia psychicznego jako jednostki, społeczności i rządy, i dopasować tę wartość do większego zaangażowania, zaangażowania i inwestycji ze strony wszystkich zainteresowanych stron we wszystkich sektorach. Musimy wzmocnić opiekę w zakresie zdrowia psychicznego, tak aby pełne spektrum potrzeb w zakresie zdrowia psychicznego zostało zaspokojone poprzez lokalną sieć dostępnych, przystępnych cenowo i wysokiej jakości usług i wsparcia.
Stygmatyzacja i dyskryminacja nadal stanowią barierę dla integracji społecznej i dostępu do właściwej opieki; co ważne, wszyscy możemy odegrać swoją rolę w zwiększaniu świadomości na temat tego, jakie interwencje profilaktyczne w zakresie zdrowia psychicznego działają, a Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego jest okazją do wspólnego robienia tego. Wyobrażamy sobie świat, w którym zdrowie psychiczne jest cenione, promowane i chronione; gdzie każdy ma równe szanse cieszenia się zdrowiem psychicznym i korzystania ze swoich praw człowieka; i gdzie każdy może uzyskać dostęp do opieki psychiatrycznej, której potrzebuje.
Zdrowie psychiczne w nierównym świecie - temat obchodów w 2021 r.
Temat ten został wybrany w globalnym głosowaniu z udziałem członków, interesariuszy i sympatyków Światowej Federacji Zdrowia Psychicznego, ponieważ świat jest coraz bardziej spolaryzowany, bardzo bogaci stają się bogatsi, a liczba ludzi żyjących w ubóstwie jest wciąż zbyt wysoka. W 2020 r. podkreślono nierówności ze względu na rasę i pochodzenie etniczne, orientację seksualną i tożsamość płciową oraz brak poszanowania praw człowieka w wielu krajach, w tym w przypadku osób żyjących z chorobami psychicznymi. Takie nierówności mają wpływ na zdrowie psychiczne ludzi.
Temat ten, wybrany na rok 2021, podkreśli, że dostęp do usług w zakresie zdrowia psychicznego pozostaje nierówny, przy czym od 75% do 95% osób z zaburzeniami psychicznymi w krajach o niskich i średnich dochodach w ogóle nie ma dostępu do usług w zakresie zdrowia psychicznego, a dostęp do nich kraje o wysokich dochodach nie są dużo lepsze. Brak inwestycji w zdrowie psychiczne nieproporcjonalne do ogólnego budżetu opieki zdrowotnej przyczynia się do luki w leczeniu zdrowia psychicznego.
Wiele osób z chorobami psychicznymi nie otrzymuje leczenia, do którego mają prawo i na które zasługują, a wraz ze swoimi rodzinami i opiekunami nadal doświadcza napiętnowania i dyskryminacji. Przepaść między „posiadającymi” a „nieposiadającymi” powiększa się coraz bardziej i nadal istnieje niezaspokojona potrzeba opieki nad osobami z problemami zdrowia psychicznego.
Nasze miejsca pracy są mikrokosmosem szerszej społeczności, a sposób, w jaki wchodzimy w interakcje ze współpracownikami, może wpływać na to, jak ogólnie traktujemy ludzi. Uznanie, że różnorodność i nierówność istnieją zarówno w społeczności, jak iw miejscu pracy, pomaga nam zdawać sobie sprawę z tego, w jaki sposób nasze własne działania mogą pomóc lub pogorszyć zdrowie psychiczne naszych współpracowników.
Dotychczasowe tematy przewodnie tego wydarzenia to m. in.:
- Zdrowie psychiczne jest powszechnym prawem człowieka (2023)
- Uczyń zdrowie psychiczne i dobre samopoczucie dla wszystkich globalnym priorytetem (2022)
- Zdrowie psychiczne w nierównym świecie (2021)
- Ruch na rzecz zdrowia psychicznego: inwestujmy (2020)
- Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie samobójstwom (2019)
- Młodzi ludzie i zdrowie psychiczne w zmieniającym się świecie (2018)
- Zdrowie psychiczne w miejscu pracy (2017)
- Pierwsza pomoc psychologiczna (2016)
- Godność i zdrowie psychiczne (2015)
- Życie ze schizofrenią (2014)
- Zdrowie psychiczne i osoby starsze (2013)
- Depresja, globalny kryzys (2012)
- Inwestujmy w zdrowie psychiczne (2011)
- Zdrowie psychiczne w zmieniającym się świecie: wpływ kultury i różnorodności
- Zdrowie psychiczne w podstawowej opiece zdrowotnej: poprawa leczenia i promowanie zdrowia psychicznego
- Zdrowie psychiczne i zdrowie fizyczne przez całe życie
- Zaburzenia emocjonalne i behawioralne u dzieci i młodzieży
- Skutki traumy i przemocy u dzieci i młodzieży
- Zdrowie psychiczne i praca
- Zdrowie psychiczne i starzenie się
- Zdrowie psychiczne i prawa człowieka
- Dzieci i zdrowie psychiczne
- Kobiety i zdrowie psychiczne.
Według Światowej Federacji Zdrowia Psychicznego w ciągu kilkunastu lat zaburzenia psychiczne staną się jednym z głównych problemów zdrowotnych. Eksperci alarmują, że wraz z rozwojem cywilizacyjnym coraz więcej osób zapada na choroby psychiczne. Codzienny stres, dynamiczne tempo życia oraz brak czasu na odpoczynek sprzyjają pojawieniu się zaburzeń w sferze emocjonalnej oraz psychicznej. Według lekarzy występuje około 360 chorób psychicznych. Obecnie co druga osoba ma sporadycznie objawy nerwicy, ale co piąty człowiek trwałe odczuwa objawy tej choroby. Światowa Organizacja Zdrowia podkreśla, że 20% ludności cierpi na zróżnicowane choroby psychiczne. Na świecie prawie 50 mln osób choruje na schizofrenię, jedną z najpoważniejszych i jednocześnie najczęściej występujących chorób psychicznych. W Polsce prawie 8 mln osób cierpi na zaburzenia psychiczne w wieku od 18 do 64 lat. Niestety, są one wciąż dyskryminowane oraz marginalizowane przez społeczeństwo. W całej Polsce około 15% osób cierpi na depresję, 13% choruje na zaburzenia lękowe, około miliona osób dotyka choroba afektywna dwubiegunowa, zaś na schizofrenię choruje prawie 400 tys. ludzi. Z badań prowadzonych przez Światową Organizację Zdrowia wynika, że do 2030 roku depresja może stać się najbardziej powszechną dolegliwością zdrowotną.
Niestety, wciąż w społeczeństwie polskim funkcjonują krzywdzące stereotypy dotyczące osób cierpiących na zaburzenia psychiczne, które sprawiają, że wiele chorych wstydzi się szukać pomocy u psychologów lub psychiatrów.
Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego celebruje świadomość globalnej społeczności w empatyczny sposób, z jednoczącym głosem, pomagając ludziom czuć nadzieję , umożliwiając im podjęcie działań i tworzenie trwałych zmian.