Św. Marek jest autorem pierwszej Ewangelii, która przynosi istotne informacje na temat działalności Jezusa. Jego święto, przypadające 25 kwietnia, dawniej było uroczystym wydarzeniem, zwłaszcza wśród rolników.
Dzień św. Marka
Wspomnienie św. Marka w przedwojennej Polsce było ważnym i uroczystym dniem, zwłaszcza na terenach wiejskich. Rolnicy powstrzymywali się od pracy w polu, zgodnie z przesądem, że św. Marek może zniszczyć plony. Ważnym elementem była procesja – ludność wraz z księdzem obchodziła granice pół i modliła się o dobry urodzaj. Ta tradycja sięgała czasów jeszcze pogańskich, ale jak wiele innych zwyczajów pradawnych Słowian, także i ten zaadaptowano na potrzeby chrześcijaństwa. Według dawnych przekazów przy kopcach i kamieniach granicznych gospodarze wymierzali laską razy służbie, aby wiedzieli, gdzie zaczyna się pole sąsiada.
W niektórych regionach, jak np. w okolicach Głubczyc, po procesji wykonywano w domach krzyżyki i palmy. Następnie umieszczano je na czterech krańcach gospodarstwa i święcono wodą. Z kolei na Śląsku Cieszyńskim wspomnienie św. Marka było sygnałem by od tego momentu nie zapalać rano i wieczorem światła w mieszkaniach. Ten dzień spędzano całymi rodzinami wraz ze służbą.
Św. Marek jest postacią często przyzywaną podczas siewów wiosennych oraz w sprawach pogody. Z jego świętem wiąże się wiele przysłów, takich jak:
- „Chodzisz na Marka bez koszuli, w maju kożuchem się otulisz”
- „Deszcz w święty Marek, to ziemia w lecie jak skwarek”
- „Gdy Marek z deszczem przychodzi, posuchę w lecie rodzi”
- „Jak Marek przypieka, chłop jeszcze ponarzeka”
- „Jeśli na święty Marek deszcz wzejdzie, to i na kamieniu owies wzejdzie”.
Popularność obchodów dnia św. Marka nie jest już tak wielka jak dawniej, ale wbrew pozorom nadal kultywuje się niektóre zwyczaje. 25 kwietnia w kościołach odprawia się mszę w intencji rolników oraz za pomyślne zbiory. Po nabożeństwie mają miejsce procesje, zależnie od parafii wokół Kościoła, pomników, krzyży czy tez okolicznych pól.
Św. Marek – autor pierwszej ewangelii
Marek Ewangelista, znany także jako Jan i Jan Marek, jest autorem najstarszej i najkrótszej Ewangelii. Doceniono ją jednak dopiero po latach, uznając że jest pierwszym, ważnym źródłem wiedzy na temat działalności Jezusa.
Marek był Palestyńczykiem, synem Marii, domniemanej właścicielki Wieczernika i Ogrodu Getsemanii na Górze Oliwnej. Jego nauczycielami byli apostołowie św. Piotr i Paweł i najprawdopodobniej pierwszy z nich go ochrzcił. Św. Marek wiedzę wykorzystywał do naśladowania swoich mistrzów i wraz z Pawłem i Barnabą wziął udział w podróży apostolskiej do Antiochii. W Perge postanowił jednak odłączyć się od wyprawy ze względu na trudną przeprawę przez góry Tauru do Małej Azji. Niezadowolony z tej decyzji Apostoł Narodów nie zgodził się na jego uczestnictwo w kolejnej misji. Z tego powodu doszło do konfliktu między Barnabą i Pawłem, skutkiem czego pierwszy wraz z św. Markiem udali się na Cypr.
Paweł mimo wszystko uważał Marka za wiernego i dobrego sługę, więc wezwał go do Rzymu. Tam napisał on swoją Ewangelię, a za źródło wiedzy posłużyły mu zwłaszcza katechezy św. Piotra. Św. Marek ostatnie lata spędził w Aleksandrii, gdzie założył gminę chrześcijańską, dał się również poznać jako cudotwórca. Zginął śmiercią męczeńską, zamordowany przez wyznawców boga Serapisa, w czasach panowania cesarza Nerona lub Trajana.
Pochowany został w miejscu zwanym bukoli, gdzie wybudowaną także bazylikę na jego cześć. W IX wieku kupcy z Wenecji przenieśli jego relikwie do swojego miasta, w obawie przez profanacją relikwii przez muzułmanów. Mieszkańcy tego miasta są mu wdzięczni za udzielenie pomocy miejscowym żeglarzom podczas sztormu. Jest jego patronem, a 25 kwietnia w Wenecji odbywają się uroczyste obchody jego święta. Więcej można poczytać na ten temat na tej stronie:
Święto św. Marka we Włoszech