Do początku Grudnia zostało 10 dni.
W 2024 roku Grudzień zaczyna się w niedzielę i kończy się we wtorek.
Nazwa miesiąca według Aleksandra Brücknera pochodzi od słowa „gruda”. Ma to związek z zamarzniętą ziemią, przez co tworzą się charakterystyczne grudy. Podobna etymologia występuje w języku ukraińskim („hrudeń”) oraz litewskim („gruodis”). Nasi przodkowie używali dawniej takich nazw jak „prosień” oraz „prosiniec”. Można je wytłumaczyć na klika sposobów. Z jednej strony może odnosić się do proszenia Stwórcy w okresie świątecznym o pomyślność, z drugiej do uboju prosiaka na święta. Inna wersja wskazuje na zjawisko atmosferyczne, które polega na przebłyskiwaniu słońca przez chmury. Promienie odbijają się od śniegu i rozświetlają w ten sposób otoczenie. W ten sposób określają grudzień nasi sąsiedzi z Czech („prosinec”) oraz Chorwaci („prosinac”).
W większości języków grudzień swoją nazwę zawdzięcza łacińskiemu „decem”, czyli dziesięć. Pierwotnie był to dziesiąty miesiąc w kalendarzu rzymskim, jednak od czasów reformy z około 753 r p.n.e, kiedy dodano styczeń i luty, jest miesiącem dwunastym. Nazwa jednak pozostała bez zmian, nie licząc burzliwego okresu pod rządami cesarza Kommodusa, kiedy grudzień został przemianowany na „Exsuperatorius”.
Przykłady zapożyczeń z etymologi rzymsko-łacińskiej to angielskie „December”, francuskie „décembre”, niemieckie „Dezember” (stara niemiecka nazwa to „Julmond”, od Julfest, germańskiego świętowania przesilenia zimowego), hiszpańskie „diciembre”, portugalskie „dezembro”, włoskie „dicembre”. Wyjątki to m. in. białoruska nazwa „śniežnia”, czyli pora obfitych opadów śnieżnych. W kalendarzu japońskim i chińskim jest to po prostu dwunasty miesiąc, ale w Japonii dawniej grudzień nazywany był „shiwasu”, co oznacza „bieg mnicha”. Mnisi odprawiali wtedy modły związane z końcem roku i błogosławieństwami. W języki fińskim grudzień to „joulukuu”, czyli miesiąc, w którym obchodzi się święta Bożego Narodzenia.
Dla wielu osób grudzień to bardzo przyjemny miesiąc, na co wpływ mają przede wszystkim obchody świąt Bożego Narodzenia. To okazja, by spotkać się z rodziną, obdarować bliskich prezentami i odpocząć od pracy, szkoły. Już nasi przodkowie bardzo „szanowali” ten miesiąc., Prasłowianie w grudniu celebrowali Szczodre Gody, co było symbolicznym zwycięstwem światła nad ciemnością. To właśnie wtedy zaczynało przybywać dnia, a nocy ubywać – tym samym przynosząc nadzieję, optymizm oraz radość.
W grudniu następuje na półkuli północnej przesilenie zimowe, a na południowej przesilenie letnie. Meteorologiczne jest to w Polsce miesiąc zimowy. Grudzień zawsze zaczyna się od tego samego dnia tygodnia co wrzesień.
Kwiat symbol dla grudnia to narcyz. Kamienie talizmany związane z tym miesiącem to turkus, cyrkon i tanzanit. Znaki zodiaku w grudniu to Strzelec i Koziorożec.