Do najbliższych obchodów Świeta Pracy w Niemczech zostało 12 dni.

W 2021 roku Święto Pracy w Niemczech przypada na 1 maja (sobota).

Jak powszechnie wiadomo, Niemcy to pracowity i sumienny naród. Jak więc wyglądają w tym kraju obchody dnia pracy, czyli Tag der Arbeit?

Dlaczego obchodzimy Święto Pracy?

Święto Pracy w odróżnieniu od Walentynek czy Halloween przebyło odwrotną drogę, czyli narodziło się za oceanem i przywędrowało do Europy. Dzień Pracy został wywalczony przez Amerykanów i Kanadyjczyków. Z perspektywy 8 godzinnego dnia pracy, ubezpieczenia zdrowotnego czy bonów na wczasy, trudno sobie wyobrazić sytuację robotników w XIX wieku. Ich przywilejem było to, że mogli pracować i zarabiać na chleb. O urlopie, przeszkoleniu BHP czy premii na Boże Narodzenie nikt nawet nie marzył. Co więcej, pracować musiały również dzieci, a sama praca należała do bardzo niebezpiecznych. Ruch robotniczy zbuntował się przeciwko tym nadużyciom. W 1886 roku robotnicy wyszli na ulice Chicago, by domagać się lepszego traktowania przez pracodawców. Doszło do zamieszek, w których zginęli zarówno strajkujący, jak i policjant. Za śmierć funkcjonariusza odpowiedziało aż ośmiu ludzi, choć niektórzy z nich nie byli nawet obecni na Haymarket.

Więcej o proteście i historii powstania święta można przeczytać w artykule Labour Day.

Dla upamiętnienia wydarzeń z Chicago, II Międzynarodówka wprowadziła w 1889 roku Święto Pracy.

Historia Tag der Arbeit

Kiedy ustalono 1 maja jako międzynarodową akcję, w Rzeszy Niemieckiej trwały największe strajki w historii, głównie w Berlinie, Dreźnie oraz Hamburgu. W porównaniu do innych państw ich skala była jednak niewielka, a sami Niemcy nie traktowali poważnie nowego święta. Mało który pracodawca dawał dzień wolny, do nielicznych wyjątków należeli Heinrich Freese czy Ernst Abbe (Zeiss Jena). Pierwsze próby wprowadzenia święta podjęto w 1919 roku, ale inicjatywa SPD spotkała się ze skutecznym oporem obozu burżuazyjnego. 1 maja został świętem państwowym dopiero w 1933 roku. Wydarzenie nazwane zostało „Narodowym Dniem Pracy”, a jego oficjalne obchody powiązano z ideologią nazistowską. 1 maja 1933 roku Adolf Hitler wygłosił przemówienie do setek tysięcy ludzi w Berlinie. Wystąpienie zgromadziło tłumy ponieważ z jednej strony ludzie bali się zwolnień, a z drugiej wypłata wynagrodzenia była powiązana z udziałem w demonstracji. Dla nazistów Tag der Arbeit był świetna okazją do tego, by podkreślić poparcie społeczeństwa dla nowej władzy i swoich celów propagandowych.

Po drugiej wojnie światowej Sojusznicza Rada Kontroli, która sprawowała władzę w Niemczech w imieniu rządów czterech mocarstw koalicji antyhitlerowskiej – Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Francji i Związku Radzieckiego, podtrzymała Tag der Arbeit. Po rozpadzie Niemiec wyjątkowo hucznie było one obchodzone w NRD. Polacy znają to z własnego podwórka, bowiem to samo przerabialiśmy w czasach PRL. 1 maja we wschodnich Niemczech obchodzono jako „Międzynarodowy Dzień Pracy dla Pokoju i Socjalizmu", a wydarzeniu towarzyszyły parady wojskowe nawiązujące do tradycji międzynarodowego ruchu robotniczego. Symbolem był czerwony Goździk. Obchody święta cieszyły się wysoką frekwencją, ale nic dziwnego, skoro obecność była obowiązkowa. W NRD było oczywiście inaczej. Tam Tag der Arbeit był raczej okazją do odpoczynku, spotkania ze znajomymi czy rodziną. Organizowano również wiece, ale nie cieszyły się one dużą popularnością.


Obchody Tag der Arbeit

W Republice Federalnej Niemiec 1 maja, wbrew swojej nazwie, jest dniem wolnym od pracy zgodnie z prawem urlopowym w krajach związkowych. Oficjalna nazwa jest uregulowana prawnie w każdym z nich. Na przykład zgodnie z konstytucją stanu Hesji, 1 maja oznacza „Zobowiązanie do sprawiedliwości społecznej, postępu, pokoju, wolności i międzynarodowego zrozumienia".

Większość osób, które pracują przeznacza Tag der Arbeit na odpoczynek, spotkania rodzinne. Organizowane są wiece, pikniki rodzinne, koncerty itp. W Niemczech, podobnie jak w innych krajach dzień przed Świętem Pracy odbywa się „Tanz in den Mai”, który możemy potocznie nazwać „taneczną majówką”.

Najważniejszą częścią obchodów Tag der Arbeit są pochody organizowane przez Deutscher Gewerkschaftsbund, czyli Zrzeszenia Niemieckich Związków Zawodowych. W niektórych miejscach uczestnicy otrzymują czerwone goździki, które są symbolem świeta. Demonstracje odbywają się w całym kraju, choć uwaga opinii publicznej skupia się przede wszystkim na stolicy, gdzie pochód przechodzi przez główne berlińskie ulice i zatrzymuje się pod Bramą Brandenburską.W większości miast pochody przebiegają spokojnie, z jednym wyjątkiem, którym jest właśnie Berlin. Od lat 80. w dzielnicy Kreuzberg regularnie dochodzi do starć anarchistów i neonazistów. Po raz pierwszy zdarzyło się to w 1987 roku, kiedy oprócz tradycyjnej demonstracji pracowników, anarchiści zorganizowali alternatywną „Rewolucyjną demonstracje pierwszomajową”. Bilans tego dnia to kilkanaście spalonych samochodów, splądrowane sklepy, podpalony dworzec metra, ponad 100 rannych, 47 osób aresztowanych. Do dziś dochodzi do starć, choć policja robi co może. Niespokojnie bywa także w Hamburgu w dzielnicy Schanzenviertel, jednak nie na taką skalę.