Do najbliższych obchodów Dnia Świętego Szczepana zostało 5 dni.
W 2024 roku Dzień Świętego Szczepana przypada na 26 grudnia (czwartek).
Dzień św. Szczepana w Polsce to dla wielu osób po prostu drugi dzień świąt Bożego Narodzenia. Tymczasem dawniej jego obchody były istotną częścią okresu gwiazdkowego i miały dość huczny przebieg.
Św. Szczepan
Dzień św. Szczepana upamiętnia postać pierwszego chrześcijańskiego męczennika za grzechy. Szczepan był Żydem, przywódcą grupy znanej jako helleniści. Został bezpodstawnie aresztowany za bluźnierstwa przeciw Bogu i Mojżeszowi. Jego wrogowie, Sanhedryn (najwyższa żydowska instytucja religijna i sądownicza) skazała go na śmierć przez ukamienowanie. Zginął ok. 36 roku. Jego kult rozwinął się bardzo szybko, także w Polsce, o czym świadczy fakt, że ponad 80 miejscowości wzięło swoją nazwę od imienia świętego Szczepana.
Obchody Dnia Szczepana w Polsce – dawniej
Jedną z najbardziej charakterystycznych tradycji związanych z Dniem św. Szczepana w Polsce było sypianie owsa w kościele podczas mszy. Ludzie obrzucali się także w drodze powrotnej oraz po przybyciu do domu. Tam smarowano miodem deski na suficie, jeśli ziarno do nich przylegało, oznaczało to dobre zbiory najbliższego lata.
Dzień św. Szczepana kiedyś nazywany był „szczodrym”, ponieważ służba dworska otrzymywała od swoich pracodawców prezenty oraz miała dzień wolny. Najczęściej wykorzystywano go na wspólną biesiadę. Niekiedy zdarzało się nawet, że pomoc domowa i domownicy zamieniali się na ten jeden dzień rolami. Mówi o tym popularne dawniej przysłowie:
„Na Święty Szczepan
Każdy sługa pan,
Gospodarz ze sługą
Idą jedną drogą,
Sługa z gospodarzem
Piją piwo razem.”
Bawiła się zresztą nie tylko służba, ale i większość Polaków. Był to czas spotkań rodzinnych, ze znajomymi, sąsiadami przy suto zastawionym stole, a karczmy pękały w szwach. Dla wielu kawalerów i panien 26 grudnia stanowił dobry okres na szukanie swojej drugiej połówki.
Doskonale znany i obecny do dziś zwyczaj to kolędowanie. Młodzież przebrana za różne postacie odwiedzała domostwa i w wesołej atmosferze odgrywała sceny związane z narodzinami Jezusa i składała życzenia. Dla gospodarza wizyta kolędników stanowiła dobrą wróżbę na przyszłość, stąd nie żałowano im poczęstunku i drobnych upominków czy pieniędzy.
Obchody Dnia Szczepana w Polsce – współcześnie
Dziś Dzień św. Szczepana w Polsce kojarzy się z odpoczynkiem oraz spotkaniami rodzinnymi. Warto jednak wiedzieć, że w niektórych regionach kraju zachowały się dawne tradycje, zarówno obsypywanie owsem kościołów, kolędowanie a nawet zamiana ról przez służbę i pracodawców.
Na pamiątkę pierwszego męczennika, kapłani zakładają na nabożeństwo czerwone ornaty, a wielu świątyniach czytany jest list Rektora Katolickiego Uniwersytetu Katolickiego im. Jana Pawła II.