Jan Chrzciciel to jeden z najbardziej szanowanych świętych Kościoła katolickiego. Przez wielu ludzi uznawany był za Mesjasza, dla chrześcijan to ostatni biblijny prorok przed nadejściem Chrystusa. 24 czerwca, w rocznicę jego urodzin, obchodzona jest uroczystość liturgiczna Narodzenie św. Jana Chrzciciela. To jedyny taki przypadek (z wyjątkiem Najświętszej Maryi Panny), gdzie wspomina się dzień urodzin świętego, a nie śmierci.
Narodziny św. Jana Chrzciciela
Narodziny św. Jana Chrzciciela były wyjątkowe, jest tu trochę podobieństw do cudownego przyjścia na świat Chrystusa. Ich drogi zresztą się krzyżowały, Jan urodził się sześć miesięcy wcześniej. Był długo wyczekiwanym dzieckiem - jego rodzice św. Elżbieta i żydowski kapłan Zachariasz przez wiele lat nie mogli doczekać się potomstwa. Do tego stopnia, że Zachariasz nie potrafił uwierzyć w przepowiednię archanioła Gabriela o narodzinach syna. Wskutek tych wątpliwości stracił głos, odzyskał go dopiero kiedy nadano imię Janowi Chrzcicielowi.
Kiedy jeszcze Elżbieta była w ciąży, odwiedziła ją Maryja, która wkrótce miała urodzić Jezusa. Według historyków Kościoła było to pierwsze, symbolicznie spotkanie Zbawiciela i św. Jana Chrzciciela. To wydarzenie znane jest jako
Nawiedzenie Najświętszej Maryi Panny i jest osobną uroczystością liturgiczną.
Działalność i śmierć Mesjasza
Po śmierci rodziców św. Jan Chrzciciel wiódł samotne życie na Pustyni Judzkiej i został prorokiem. Głosił Słowo Boże i nawracał ludzi, udzielił też historycznego chrztu Chrystusowi w rzece Jordan. Wypowiedział wtedy słynne słowa „Oto Baranek Boży, który gładzi grzechy świata", czyli zapowiedział Jezusa jako Zbawiciela świata.
Swoją misyjną działalność Mesjasz przypłacił życiem, ponieważ skrytykował niemoralne małżeństwo króla Heroda Antypasa z żoną własnego brata Herodiadą. Król bał się skazać Jana na śmierć w obawie przed gniewem tłumu, ale doszło do tego wskutek intrygi Herodiady i jej córki Salome. To ona przyniosła swojej matce na tacy ściętą głowę proroka.
Św. Jan jest patronem m. in. Austrii, Francji, Holandii, Niemiec, Węgier, Wiednia, Turynu, mnichów, dziewic, abstynentów i skazanych na śmierć.
Uroczystość Narodzenia św. Jana Chrzciciela
Świętowanie Narodzenia św. Jana Chrzciciela ma długie tradycje. Jak twierdził św. Augustyn, biskup z Hippony, 24 czerwca to jeden najważniejszych dni uroczystych w roku kościelnym, święto ustanowienia apostolskiego. Podczas nabożeństwa ma miejsce czytanie z Księgi proroka Izajasza, z Dziejów Apostolskich oraz słów Ewangelii według Świętego Łukasza.
Św. Jan Chrzciciel jest patronem archidiecezji warszawskiej i wrocławskiej. W związku z tym uroczystość Narodzenia jest w tych miastach obchodzona w szczególny sposób. 24 czerwca jest drugą zwyczajową datą (pierwsza to
Objawienie Pańskie, 6 stycznia), kiedy w Bazylice Archikatedralnej pw. Męczeństwa św. Jana Chrzciciela przyznawane są medale „za zasługi dla Archidiecezji Warszawskiej”. Otrzymują je świeccy zaangażowani w działalność na rzecz diecezji lub parafii. Medale przyznawane są od 2009 roku.
Św. Jan Chrzciciel jest patronem Wrocławia, dlatego w rocznicę jego urodzin w Archikatedrze we Wrocławiu pod jego wezwaniem, tradycyjnie organizowana jest wspólna modlitwa za miasto. W nabożeństwie uczestniczą biskupi, przedstawiciele duchowieństwa, władz samorządowych, służb mundurowych oraz wierni.