Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” 2023

Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” obchodzony jest 1 marca i został poświęcony pamięci żołnierzy antykomunistycznego i niepodległościowego podziemia. Święto ustanowiono na mocy ustawy z dnia 3 lutego 2011 roku.

Pomysłodawcą daty upamiętnienia „Żołnierzy Wyklętych” był prezes Instytutu Pamięci Narodowej – Janusz Kurtyka. Dzień obchodów nie jest przypadkowy, w 1951 roku w mokotowskim więzieniu komuniści zamordowali strzałem w tył głowy przywódców VI Zarządu Zrzeszenia Wolności i Niezawisłości – Łukasza Cieplińskiego i jego towarzyszy: Mieczysława Kawalca, Józefa Batorego, Adama Lazarowicza, Franciszka Błażeja, Karola Chmiela i Józefa Rzepki. Zamordowani żołnierze byli ostatnimi ogólnopolskimi koordynatorami „Walki o Wolność i Niezawisłość Polski z nową sowiecką okupacją”, kontynuując od 1945 roku dzieło Armii Krajowej. Data śmierci „Żołnierzy Wyklętych” stanowi zakończenie historii konspiracji niepodległościowej, powstałej 27 września 1939 roku. Uczestnicy ruchu partyzanckiego nazywani są „żołnierzami niezłomnymi” lub „żołnierzami wyklętymi”. To określanie powstało w 1993 roku, jako tytuł wystawy „Żołnierze Wyklęci – antykomunistyczne podziemie zbrojne po 1944 roku”, organizowanej przez Ligę Republikańską na Uniwersytecie Warszawskim.

W 2009 roku organizacje kombatanckie, zrzeszone wokół Porozumienia Organizacji Kombatanckich i Niepodległościowych, wsparte przez opolskie władze samorządowe, zwróciły się o ustalenie dnia 1 marca Dniem Żołnierzy Antykomunistycznego Podziemia. W 2010 roku inicjatywę ustawodawczą podjął prezydent Lech Kaczyński, zaś po jego tragicznej śmierci, prezydent Bronisław Komorowski podtrzymał projekt. 9 lutego 2011 roku prezydent podpisał ustawę, która została opublikowana sześć dni później. W Narodowym Dniu Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” organizowane są wydarzenia upowszechniające wiedzę o dziejach żołnierzy w walce o niepodległość Polski, koncerty, zawody sportowe.

Corocznie Instytut Pamięci Narodowej i inne stowarzyszenia organizują inicjatywy upamiętniające tak bohaterską oraz tragiczną historię „Żołnierzy Wyklętych”. Coraz więcej młodych osób zaczyna interesować się dziejami tych bohaterów i zdobywać wiedzę, która jest tak ważna w kształtowaniu wartości oraz postaw patriotycznych.